Page 78 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
DIŞ TABYALARIN ÇANAKKALE
BOMBALANMASI Tanin, 7 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Yalan haber yayanlar, özel memurlar aracılığıyla yakalanıp Divan-ı Harb’e veriliyor”

Piyer Loti’nin şaşırtan talebi
İkdam’ın sahibi Ahmed Cevdet, “Mühim Haberler” bölümünde
Türk dostu olarak tanınan Piyer Loti için şu bilgiyi geçer:
“Türkiyâ’nın ittihaz eylediği (aldığı) tavır ve vaziyetten pek
muğber (kırgın) bulunan Piyer Loti, –vaktiyle Dersaadet’te
Fransa ataşe-nevâli (deniz ateşesi olarak) bulunmasından
dolayı– mevâki-i bahriyeyi (deniz mevkilerini) tanıdığı için bu
bombardımana iştirak eylemek arzusunu izhar etmiştir.”

İstanbul’a getirilen üç Fransız esir
Çanakkale’de esir edilen Fransız bahriyelilerinin fotoğraflarını
yayınlayan İkdam, altına şunları yazar: “Ahîren Dersaadet’e
getirilen üç Fransız bahriye esirinin resimleridir. Esirlerin
isimleri sağdan itibaren (Mandigi), (Volt Kus) ve (Bugord)tur.”
Sabah, 06.03.1915

Koynumuzdaki Yılan: Amiral Limpos
Birinci sayfada “Koynumuzda Ne Yılanlar
Beslemişiz?” manşeti atan Tasfir-i Efkâr, savaş
çıkmadan önce Osmanlı donanmasını ıslaha memur
İngiliz Amiral Limpos’un fotoğrafını yayınlayarak
ve “Çanakkale’yi düşmanlarımız kimlerin nezareti
altında nasıl bombardıman ediyorlar?” der. Amiral
Limpos’un fotoğrafını basan gazete, altına da
“Çanakkale bombardımanını idare ettiği Avusturya
gazeteleri tarafından ihbar olunan, Osmanlı
Bahriyesini ıslaha memur sabık İngiliz Heyeti Reisi
Amiral Limpos” diye yazar.
Tasfir-i Efkâr, 06.03.1915

Düşmanın ekmeğine yağ sürüyorlar: Yalan haber üretiyorlar
“Her gün resmî tebliği yayınlanıyor, buna rağmen yalan haber yayıyorlar”
“Düşman Filolarının Uğradıkları Hasarlar” başlığındaki haberde, İstanbul’da Çanakkale Savaşı
hakkında yalan haber yayıp heyecana yol açanlar hakkında yürütülen çalışmalar hakkında bilgi verilir.
“İşâ‘ât-ı Kâzibede (Yalan Haber Yayımında) Bulunanlar” başlıklı haberinde ise “Dersaadet Merkez
Kumandanlığı’ndan” yayınlanan duyuruyu okuyucularına taşır:
“Harekat-ı askeriyeye ait ve düşman donanmasının Çanakkale Boğazı’na karşı vuku bulan taarruzuna
mütedâir Karargâh-ı Umûmî’den her gün cereyan-ı hâle tamamıyla mutabık olan tebligatta
bulunulduğu halde bu babdaki memnû‘iyet-i vâkıaya (mevcut yasağa) rağmen bazı erbab-ı mefsedetin
(bozguncu kişilerin) maksad-ı mahsusla (özel amaçla) müheyyiç (heyecan verici) beyanatta ve
inzibat-ı memlekete (ülkenin güvenliğini) tehlike iras edecek (tehlikeye atacak) surette kâzib işâ‘âtta
(yalan haber yayımında) bulundukları görülmektedir...”
Bu kişilerin takibata tâbi tutularak özel memurlar aracılığıyla tutuklanıp Divan-ı Harb’e verildiği
belirtilen haberde, bu kişiler ve onlara verilen cezalar şu şekilde duyurulur:
“Kasımpaşa’da sakin ve ticaretle müştagil Hasan Efendi bin Mehmed: Sunûf-ı muhtelife-i ahaliyi
yekdiğeri aleyhine tecavüze tahrik edecek surette mecma‘-ı nâs olan mahallerde irad-ı nutuk edercesine
beyanatta bulunmasına mebni müebbeden nefyine (sürgün edilmesine).
Kadıköyü’nde sakin Raşid Bey bin Mehmed: Halkın emn ü itimadını sâlib ve tahdîş-i ezhânı mucip
beyanat-ı mefsedetkâranede bulunmasına binaen iki sene müddetle hapsi, yirmi lira ceza-yı nakdî…”
İkdam, 07.03.1915

Düşman filosu, Çanakkale’yi bırakıp sahil şehirlerini bombalıyor
“Tebliğ-i Resmî: 21 Şubat 330 (6 Mart 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
(…) 4- Dün ve bugün Çanakkale Boğazı’na karşı düşman filosunun ciddi bir hareketi görülmemiştir. Dün denize düştüğü
bildirilen düşman tayyaresinin, tayyare bataryalarımızdan edilen ateş neticesinde hasara uğradığı teeyyüt etmiştir.”

“İstihkâmları sustursalar bile torpilleri toplamak uzur süre alır”
“İngiliz Mehafil-i Bahriyesinin Mütalaası” başlıklı haber: “Berlin’den (Noye Fraye Prese)ye vârid olan bir telgrafnamede
deniliyor ki: “Londra mehafil-i bahriyesinde Çanakkale bombardımanının yakın bir istikbalde bir neticeye müncer olacağı
zannedilmiyor. Sefâin-i harbiyenin Boğazları emniyetle mürur eyleyebilmeleri için bütün istihkâmların tamamen tahrip
edilmesi lazımdır. Halbuki kara istihkâmâtının sefâin-i harbiye tarafından topa tutulması sayesinde hiçbir netice-i kat‘iye
istihsal olunamadığı bi’t-tecrübe sabit olmuştur. Bütün istihkâmlar zabt veyahut işe yaramayacak bir hale getirilse dahi
torpillerin toplanması için uzun bir müddet geçeceği mehafil-i mezkurede beyan olunmaktadır.”

“Bombardımana İştirak Eden Sefâin (Gemiler)”
Aynı başlıklı haber şöyledir: “Londra’dan Berlin’e vârid olan haberlerde Çanakkale bombardımanına iştirak eden sefâin-i
harbiye (Queen Elizabeth), (Agamemnon), (Irrezistibl), (Vancenes), (Kornavalis), (Abeyon), (Majestik), (Trayepf) namındaki
İngiliz zırhlıları ve (Şarlmani), (Golva) ve (Sofran) namındaki Fransız zırhlılarından ibarettir.”
Tanin, 07.03.1915

78