Page 596 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

ANAFARTALAR KAHRAMANI
Basında
MUSTAFA KEMAL PAŞA İLE ÇANAKKALE
MÜLAKAT Yeni Mecuma Fevkalade Nüshası, Mayıs 1918
ZAFERİ
1915-1916

“Defterinin sahîfesine, dudaklarında yanan sigara dumanları arasından baktı”

131

- Fakat bu tamâmen bahrî bir hareket- resmî mürâcaatlarda bulunuyor. Kuvve- “Arıburnu” sırtlarına çıktığı anlaşılıyor ve
tir. Sâhil müdâfaası Cevad Paşa Hazretle- tini arttırıyor. Ve o mıntıka kumandanlı- buna karşı benden bir taburun mezkûr
rinin tahtı emrinde bulunuyordu. Benim ğına Halil Sami Bey isminde diğer bir zât düşmana karşı sevki isteniyordu. Gerek bu
bu hareketle alâkam, dolayısiledir. Yalnız ta‘yîn olunuyor o zaman kâim-makâm rapordan, gerek “Maltepe”de icrâ ettiğim
5 Mart gününün sabahı Cevad Paşa Haz- rütbesinde bulunan Mustafa Kemal Bey de husûsî tarassudât netîcesinde bende hâsıl
retleri... (Maydos’ta) bulunan karargâhı- kumanda ettiği fırka ile îcâbında Gelibolu olan kanâ‘at-ı kat‘iyye, öteden beri i‘mâl-i
ma gelmişti. Kendisine Seddülbahir sâhil fikr ettiğim gibi düşmanın “Kabatepe” ci-
mıntıkasındaki tertibâtı göstermek üzere civârına, îcâbında Anadolu cihetine hare- vârında mühim kuvvetle karaya çıkma-
beraber “Kirte”ye gittik. Oraya vardığımız kete müheyyâ bulunmak üzere “ihtiyât-ı ğa teşebbüsü, demek ki vukû‘ buluyordu.
zaman, düşman donanmasının “Kirte” ve umûmî” olarak terk ediliyor. Rumeli sâhili Binâenaleyh bu işin içinden bir taburla
“Alçıtepe” istikâmetlerinde açtığı ateşin al- mıntıkası muhâfazasına yalnız o Miralay çıkmak mümkin olamayacağını, herhâlde
tında kaldık. Bey’in fırkası tahsîs ediliyor. Bu sıralarda, evvelce tahmîn ettiğim gibi bütün fırkam-

- O vakit ne yaptınız efendim? yani Mart içinde Mustafa Kemal Bey’in fır- la düşmana incizâbın gayr-i kâbil-i ictinâb
- Bunun üzerine bendeniz kasından bir alay Çanakkale’ye geçiriliyor, olduğunu takdîr ediyordum. Artık hiçbir
fakat yine iâde olunuyor. Mustafa Kemal şeye intizâr etmeyerek karargâhımın bu-
- Estağfirullah...
Bey de bütün fırkasını Bigalı Köyü civârın- lunduğu “Bigalı” Köyü’nde ikâmet eden
- Mezkûr mıntıkanın muhâfazası-
na me’mûr alay kumandanına îcâb eden da bulundurmagı muvâfık görüyor. Fırkası .... Birinci Piyâde Alayı ile Cebel Batarya-
ta‘lîmât-ı şifâhiyemi verdim. Ve Cevad Beşinci Ordu’nun ihtiyât-ı umûmîsi olarak sının derhal harekete geçmek üzere âmâde
Paşa ile birlikte, vazîfe başında bulunabil- “Bigalı Köyü” ve bunun cenûbu şarkîsinde- bulundurulmalarını, kumandanlarının da
mek için ... (Maydos’a) döndük. Düşma- ki “Maltepe”, “Mersintepe” civârında bulu- emr almak üzere yanıma gelmelerini bil-
nın mağlûbiyetiyle netîcelenen bu 5 Mart nan konaklarla ordugâhlarına yerleşiyor. dirdim.
muhârebe-i bahriyesinde kara mıntıka- Kumandan aldığı emir mûcîbince îcâbında Yapraklarını muttasıl ağır ağır çevir-
sının muhâfazası benim uhdemde idi. O Bolayır’a hareket etmeğe, Çanakkale cihe- mekle meşgûl olduğu defterinin sahîfesine,
gün, düşmanın bazı gemileriyle sâhili ateş tine vapurla geçmeğe müheyyâ bir hâlde dudaklarında yanan sigara dumanları ara-
altında bulundurmuş olmasından başka bulunuyor. Emre intizaren bütün kıt‘alarını sından bakarak:
zikre şâyân hiçbir hâdise vukû‘ bulmamış- ta‘lîm ve terbiye ile iştigâl ettiriyor. - Altı maddelik bir emr not ettirdim,
tır. O gün, sâhil bataryalarımızda bulunan dedi. Bu emir maiyet-i cüz-i tâmm kuman-
askerler, zâbitler ve kumandanlar cidden - İşte o günlerden birinde, on iki ni- danlığına da teblîğ olunacaktı. Bundan
şâyân-ı takdîr bir fedakârlıkla, hani cesâre- san sabahı idi ki Arıburnu’nda bir hâdi- başka Üçüncü Kolordu Kumandanlığına
tin, tevekkülün hadd-i ‘azamîsiyle sonuna se cereyân etmekte olduğu işitilen gemi da telefonla arz edilmek üzere bir rapor
kadar toplarını kullanmışlar, vazîfelerini toplarının sesinden anlaşılmıştı. Bütün yazdırdım. Vaz‘iyeti ve vaz‘iyetimi ve te-
îfâ etmişlerdir. Düşünün ki birçok çökme- fırka kıta‘âtının harekete hazırlık derece- şebbüsümü anlattım.
ler, infilâklar, yangınlar, zâyi‘ât arasında, si tezyîd edildi. Bir taraftan ... (Maydos)
dâimî ateş karşısında, muharrip endahtlar mıntıkası kumandanlığından ma‘lûmâta Büyük bir hareketin inkişâf etmekte ol-
altında bunlar hiç titremeden vazîfelerini intizâr etmekte idim, diğer taraftan da ya duğunu, memlekete Çanakkale harbinde
yapmışlardır. unutulmaz hizmetler eden muhâkemesi
kolordunun veya ordunun emrine... Yal- sür‘atli, kararları kat‘î genç bir kumanda-
Ve düşmanın mağlûbiyetiyle kapa- nız fırkanın süvâri bölüğüne istihsâl-i
nan bu hâdise-i bahriyeden sonra, Mus- ma‘lûmât için “Kocaçimen” istikâmetine nın yüzünde bütün kıt‘alarıyla tehlikeye
atılmağa müheyyâ vaz‘iyetini karşımda, bu
tafa Kemal Paşa, İngilizlerin Fransızların hareket etmesini emr verdim. Bu sırada anda sâkin sâkin kâğıtlarını çeviren, için-
Boğaz’ı yalnız donanmaları ile zorlaya-
rak bir maksad elde etmekten ümîdi kes- idi ki Üçüncü Kolordu Kumandanı Esad den bana verebileceği notları mülâhazayla
tiklerine hükm ediyor ve mutlak tekrar Paşa Hazretleriyle Gelibolu’dan telefonla seçen kumandanın yüzünde ve sözlerinde
sâhile adam çıkarmak teşebbüsünde bu- görüşülmüştür. Müşarünileyh de henüz sezer gibi oluyordum. Türkiye’nin mukad-
lunacaklarına ihtimâl veriyor. Bunun cereyân-ı ahvâl hakkında vâzıh ma‘lûmât derâtını ta‘yîn edecek boğuşmaya doğru
için maiyetindeki kıt‘alara “teyakkuz- edinememiş olduğu bildirmiştir. Öğle- gittiğimizi heyecânla duyuyordum.
da” bulunmalarını emr ediyor. Kuvveti- den evvel saat altı buçukta idi. Halil Sami - Evet efendim.
nin arttırılması için lâzım gelen yerlere Bey’den vürûd eden bir raporda düşmanın - Bundan sonra kıt‘alarını yürüyüşe

596