Page 50 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
FRANSIZ DENİZALTISI ÇANAKKALE
SAFİR’İN BATIRILMASI Tasfir-i Efkâr, 17 Ocak 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Tahte’l-bahir, torpile çarparak torpilin iştiâli (patlaması) neticesinde mahvolmuştur”

Safir, Boğaz’ı görünmeden geçmek istedi!!
Sabah ile Tanin de diğer gazeteler gibi okuyucularına Safir
denizaltısının batırıldığını “Tebliğ-i Resmi” ile duyurur.
Osmanlı Milli Ajansı tarafından geçilen ve imza olarak kısaca
“Osmanlı” ibaresinin kullanıldığı Rumi 3 Kanunisani 1330
tarihli tebliğ şu ayrıntıları veriyordu:
“1- Dün Çanakkale Boğazı medhali ilerisinde batan Fransız
tahte’l-bahiri ‘Safir’ hakkında âtideki tafsilat i‘tâ olunur:
Anlaşıldığına nazaran, mezkur tahte’l-bahir medhale
görünmeden yaklaşmak maksadında iken bu esnada bir
torpile çarparak torpilin iştiâli neticesinde mahvolmuştur.
Mürettebattan berhayat kalanları kurtarmak hususunda
tarassut botlarımızın bütün mesâilerini sarf suretiyle
gösterdikleri gayret, Osmanlı Hükümetinin düşmanlarımızın
insaniyete muhalif harekâtına karşı asîlâne bir cevap teşkil
eder... [Osmanlı]”
Sabah / Tanin, 17.01.1915

“Mürettebatın bir kısmı esir edildi”
İkdam, Safir’in battığını duyuran resmî bildirinin yanı
sıra aynı gün denizaltının bir fotoğrafını da yayınlar.
Fransız denizaltısını gösteren fotoğrafın altında şu
ifadeler mevcuttur: “Evvelki gün Çanakkale medhaline
(girişine) sokulmağa cüret etmesi üzerine derhal gark
olunan ve mürettebatından bir kısmı esir edilmiş olan
Fransa’nın Safir tahte’l-bahri.”
İkdam, 17.01.1915

Harb Mecmuası, Safir’de ölü gele geçirilen zabitlerden
birinin fotoğrafını şu yazıyla paylaşır: “Çanakkale’de
batırdığımız ‘Safir’ tahte’l-bahrinin mühendisi
olup zabitlerimizden birinin denize atladığı halde
kurtaramadığı mühendis ‘Bone’nin, esir arkadaşları ve
papaz huzuruyla cenaze merasimi. Düşmanlarımızla
aramızda medeniyet mukayesesi.”
Harb Mecmuası, 14.01.1915

“Çanakkale Boğazı’nı geçmek isteyenin sonu budur”
Tasfir-i Efkâr, Safir’in batmasını “Çanakkale Boğazını Geçmek İsterken” manşetiyle özel haber haline getirerek verir. Çizerine
temsilî batış çizimlerini yaptırarak basar. Bu görsellerin hemen altına şu ibareleri yazar: “Boğazları zorlamak isteyen bir
tahte’l-bahir ne gibi avâkıba (akıbetlere) mahkumdur? / Evvelki gün Çanakkale Boğazı medhaline yaklaşması üzerine derhal
gark olan, Fransız donanmasına mensup ‘Safir’ Tahte’l-bahri.”
Ortalıkta dolaşan birçok şayiaya rağmen Çanakkale’nin hayli zamandan beri hiçbir düşman taarruz ve tecavüzüne
uğramadığına dikkat çekilen haberde, “...Bu hadisenin bizlerce her şeyden ziyade memnuniyetle telakki edilecek ciheti,
Çanakkale Boğazı’ndan tahte’l-bahirler ile mürur etmenin, gayr-i mümkün değilse bile pek müşkil ve tehlikeli olduğunu ispat
eylemesidir. Bahr-i Sefid’de düşmanlarımız olan İngiltere ile Fransa, en çok tahte’l-bahr sefâine (denizaltına) malik bulunan
iki devlettir. (…) İki gün evvel ‘Safir’ sefinesiyle vuku bulan teşebbüs ve tecavüzden hasıl olan neticeye nazaran bundan sonra
açık denizde dolaşan sefâin-i harbiyeye hücum hususunda pek müessir vesaitten madud bulunan tahte’l-bahirleri ile de bizi
artık esaslı surette taciz ve tehdide muvaffak olamayacaklardır” denilir. Safir’in batışıyla ilgili olarak ise “Fransız tahte’l-bahri
ihtimal ki bir torpile çarparak batmış veyahut vakitsiz su yüzüne çıkıp kalelerden görülerek top ateşiyle gark edilmiştir.
Tahte’l-bahr mürettebatından birkaç neferin tahlis (kurtarılmasına) ve esir edildiğine (edilmesine) nazaran bu ikinci ihtimal,
hatıra daha mülayim geliyor” tespitinde bulunulur.
Tasfir-i Efkâr, 17.01.1915

50