Page 54 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
FRANSIZ DENİZALTISI ÇANAKKALE
SAFİR’İN BATIRILMASI Servet-i Fünun, 28 Ocak 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Türk zabitleri bizi kurtarıp ceketlerini giydirdiler”

“Özel izinle esirlerin fotoğrafını çektik”
“Mağruk Safir Üserâsı / Batan Safir Esirleri” başlığıyla Tasfir-i Efkâr’a
yine haber olur. Ancak bu kez, esir edilen Safir mürettebatının
fotoğrafları gazetelerde basılarak, düşmana karşı psikolojik üstünlük
sağlanır.
“Hususi fotoğrafçımız tarafından Merkez Kumandanlığı’nda
alınmıştır” ibaresiyle yayınlanan fotoğrafın altında ise “Geçenlerde
Çanakkale Boğazı’nı geçmek isterken bir torpile çarparak gark olan
‘Safir’ tahte’l-bahrinden kurtarılarak bu defa İstanbul’a getirilen
Fransız efrad-ı bahriyesi” cümlesi bulunur. “Safir tahte’l-bahrinin
yeni bir resmi ile suret-i garkı” başlığı altında ise, denizaltının torpile
çarparak battığı belirtilerek, Osmanlıların Fransız ve İngilizlerin
tersine esirlere müşfik ve insaniyetli davrandığının altı çizilir.
Haber şöyle devam eder: “Çanakkale’ye karşı deniz altından tecavüz
gibi bir harekette bulunan bu düşman efradın simalarını görmek
(görmenin) ashab-ı mütalaaca arzu olunacağı mütalaasına binaen,
dün kumandanlıktan istihsal edilen müsaade-i mahsusa (özel
izin) ile hususi fotografîmize resimlerini aldırdık. Kaza hakkında
kendilerininden malumat almak kâbil olmadı. Yalnız muhafızlarının
nezareti altında sıhhatlerine nasıl bakıldıkları hakkında bir-iki
sual sorabildik, ki cevaben, cihet-i askeriyece kendilerine cidden
pek ziyade hüsn-i muamele edildiğini emr-i iaşe ve iskanları(nın)
ihtimamat-ı mahsusa ile icra kılındığı(nı) ve gördükleri insaniyetten
dolayı pek müteşekkir bulunduklarını söylediler.” Gazete, Safir’in 26
kişilik mürettebatından 10 kişinin kurtarıldığını hatırlatıyor.

Tasfir-i Efkâr, 21.01.1915

“Türk zabitleri bizi kurtarıp
ceketlerini giydirdiler”
Sabah, “Cihad-ı Ekber” kısmında
“Safir’den Kurtarılanlar” başlıklı
haberinde, batırılan Fransız
tahte’l-bahri Safir’in kurtarılan
13 mürettebatının İstanbul’da getirildikten sonra ailelerine yazdıkları mektuplardan
bazılarına yer verir. Safir’in elektrik çavuşu Lugal’in yazdığı mektup şöyledir: “…
Tahlisiye (kurtarma) sandalı gelinceye kadar yarım saat suda kaldık. Kurumuş
bayraklar gibi tir tir titriyorduk. Lakin bereket versin Türk zabitleri bizi pek mültefitane
kabul ettiler. Sandal içinde zabitlerden birisi bana ceketini bile verdi. Türk mülazımı
kıyafetine girdim. Bizi hemen sıcak bir mahalle, götürdüler ve biraz da konyak verdiler.
Bir yudum konyağın şu anda ne kadar kuvvet-bahş olduğunu tasavvur edemezsin.
Ba’dehû bizi bir kışlaya naklettiler. Orada bize elbise verdiler. Zira esna-yı garkta
elbisemizi kamilen çıkarmıştık. Bizi İstanbul’a getirdiler. Bulunduğumuz mahalle, ara
sıra Türk zabitleri geliyorlar. Bize sigara paketleri ikram ediyorlar. Hemen ekserisi
Fransızca biliyor. Biz Türklerden hüsn-i muamele görüyoruz. Halbuki başka türlü
muamelata maruz kalacağımızı zannediyorduk.”
Sabah, 27.01.1915

Çanakkale Zaferi’nin ilk esirleri…
15 Ocak 1915 günü Fransız denizaltısı Saphir Köseburnu açıklarında bir torpile çarparak batar.
Çanakkale Boğazı’nı su altından geçmeye çalışan Yüzbaşı Henri Fournier komutasındaki Fransız Saphir denizaltısı battıktan
sonra mürettebatından 13 denizci İsa Reis gambotu ve Nusret tarafından sağ olarak kurtarılır, 14 Fransız denizci de ölür.
Kurtarılan mürettebatın bir fotoğrafı Servet-i Fünun dergisinde yayınlanır. Fotoğrafın altında şunlar yazar:
“Kal‘a-yi Sultaniye’ye tecavüz eylediği sırada gark olan Safir nam Fransız tahte’l-bahrinden tahlis edilip şehrimize gelen serâyı
harbiye”
Servet-i Fünun, 28.01.1915

54