Page 464 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI Sabah, 14 Ekim 1915
ZAFERİ
1915-1916

“28-29 Eylül (11-12 Ekim) gecesi keşif kollarımız düşman siperlerine bomba baskını yaparak
hayli kayıp husule getirmişlerdir”

“Tuzla Gölü’nün doğusunda bir düşman tayyaresi düşürdük”
“Tebliğ-i Resmî: 1 Teşrinievvel 331 (14 Ekim 1915) tarihiyle Karargâh-ı
Umûmî’den tebliğ olunmuştur: (…) 2- Çanakkale cephesinde: 30 Eylül’de (13
Ekim 1915’te) Anafartalar’da bir düşman tayyaresi ateşlerimizle sakatlanarak
Tuzla Gölü şarkına düşürülmüş ve bâ‘dehû (daha sonra) topçu ateşiyle tayyare
tahrip edilmiştir. Arıburnu’nda düşman bütün mevzilerimize tesirsiz ve
fâsılalı olarak bir müddet ateş açmıştır. Seddülbahir’de bir düşman torpidosu
Kerevizdere mansabı açığından sol cenahımıza ateş açmağa teşebbüs etmiş ise
de topçu ateşlerimizle torpido Boğaz haricine kaçırılmıştır. (…)”
Sabah, 15.10.1915

“Çanakkale harekâtına neticesiz kalmış gözüyle bakılmalı”
“Çanakkale Hakkında Sukût-ı Hayal” başlıklı haber şöyledir: “Bern 18
(M.A) – Sekolo gazetesinin Londra muhabiri Çanakkale’deki İngiliz
zâyiâtının 100 bin kişiye bâliğ olduğunu mu‘lin olan (ilan eden)
malumat-ı resmiyeye istinaden Çanakkale hareketine tamamıyla akîm
kalmış nazarıyla bakılmak lazım geldiğini beyan ile şu tarz-ı mütalaâtta
bulunuyor. Çanakkale harekâtı Rusya’nın ibram ve israrı üzerine ihtiyâr
olunmuştu. Rusya zehâirini ihraç ve Kafkasya’ya karşı vuku bulan Osmanlı
taarruzuna bir tesir icrası sebeplerini ileri sürerek bu hareketi iltizam ve halbuki hakikatte İstanbul’un işgali gibi Ruslara evvelden
beri kurulan hayali hakikate kalb hevesini vererek harbi ahaliye hoş ve meşru göstermek gayesini takip ediyordu. Halbuki bu
teşebbüslerin adem-i muvaffakıyeti kadar sukût-ı hayal misaline pek nadir tesadüf olunabilir.”
İkdam, 19.10.1915

Çanakkale’de 9 bin Kanadalı öldü
“Kanada’da Teessür” başlıklı haber şöyledir: “Viyana 14 (M.A) – Kanada’nın (Biritish)
Kolombiya eyaleti ahalisinden 9.000 askerin Çanakkale’de telef oldukları haberinin
mezkûr memlekette azîm bir teessür tevlit ettiği (doğurduğu) Rotterdam’dan iş‘âr
ediliyor (bildiriliyor).”
İkdam, 16.10.1915

“Hastahane gemilerinde faaliyet gözleniyor”
“30 Eylül 331 (13 Ekim 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
1- Çanakakle cephesinde: Anafartalar’da tarafımızdan endaht edilen top bombaları düşmana mühim zâyiât verdirmiştir.
Arıburnu’nda düşmanın bir mitralyöz mevzii topçu ateşlerimizle tahrip edilmiştir. Düşmanın bir torpidosuyla bir kısım
kara bataryaları tarafından topçularımıza karşı açtıkları ateş tesirsiz kalmıştır. Seddülbahir’de sağ cenahta 28-29 Eylül gecesi
keşif kollarımız düşman siperlerine bomba baskını yaparak hayli tahribât ve zâyiât husule getirmişlerdir. 29 Eylül’de sol
cenah ilerisinde tarafımızdan patlatılan bir lağım düşman siperinden büyük bir kısmını tahrip etmiştir. Epey müddetten beri
mühim bir muharebe olmadığı halde bugünlerde düşman hastahane gemilerinde görünen faaliyet düşmanın öteden beri bu
gemileri asker, cephane naklinde sûi-istimal etmekte olduğunu vâzıhan ispat etmiştir. (…)”

Hamilton engeli ve dağılık arizdan, susuzluktan ve rüzgârdan şikayet ediyor
Gazete, “Harb-i Umûmî” bölümünde “Hamilton’un Bir Raporu” başlığıyla İngiliz Askerî Kuvvetleri’nin Komutanı
Hamilton’un şu düşüncelerine yer verir:
“(…) Arazi münkesirü’s-sath (bozuk satıhlı/engebeli), dağlık, kuru ve her türlü levazım ve vesaitten tamamıyla âridir. Kuvvâ-
yı askeriyemizin işgal eylediği saha üzerinde bulunan su, ordunun ihtiyacâtına kifayet edecek miktarda değildir. Harekât-ı
askeriyeye müsait kumluk sevâhil (sahiller) pek az olduğu gibi bunlar da bir sıra sivri ve gayr-i kâbil-i istifade kayalıklarla
muhâttır (çevrilidir). Bazı nikâttan vezân olan (noktalardan esen) rüzgârlarla karaya asker ihracı gayr-i mümkündür.
Bombardıman ile mütemadiyen hasar-dîde, kaza-zede, gark olan sefâin-i sagîre-i bahriye ve mavnalar vesait-i nakliyemizin
derece-i kifayetini tenkîs etmiş (eksiltmiş) ve namütenâhî (sayısız) müşkilat îkâ‘ına (çıkmasına) sebep olmuştur. Bu
müşkilata zamîmeten (güçlüklere ilaveten) hemen her gün ve her bir kumluk sahil üzerine orta hendeklerden açılan
muhrip (yıkıcı) gülle ateşleri yağmaktadır. İşte böyle bir mevki-i müşkilde bağteten (ansızın) düşman tahte’l-bahrleri zuhur
eyledi (ortaya çıktı). (22) Mayıs tarihinden itibaren taht-ı emniyette bulundurulmak için bütün sefâin-i nakliye (Mondros)
Limanı’na gönderildi. (…) Hal-i hazırda her tehlike ve her müşkilat tezâif eylemiştir (azalmıştır).

“Çanakkale bozgununu saklamak için Balkanlara yöneliyorlar”
“Ümitleri Zail Olmuştur” başlıklı haberde Otro gazetesinin bir iddiasına yer verilir: “İ’tilaf Devletlerinin Çanakkale’de
düçar oldukları inhizamı ihfâ etmek (bozgunu saklamak) maksadıyla Balkanlar harekâtına ibtidâr eyledikleri (başladıkları)
keyfiyeti Paris’te de tasdik edilmektedir. Türkiye ile Bulgaristan beyninde (arasında) hasıl olan i’tilaf (anlaşma) üzerine
Çanakkale’nin zorlanması ümitlerinin zail olduğu salahiyettar Fransa mehâfilinde açıktan açığa beyan olunmaktadır.”
Sabah, 14.10.1915

464