Page 462 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI İkdam, 15 Ekim 1915
ZAFERİ
1915-1916

“İngilizler, Çanakkale’den asker çekip Sırbistan cephesine gönderiyorlar”

“Mısır ve Gelibolu cephelerinden 100 bin asker çekilecek”
“Gelibolu ve Mısır’daki İ’tilaf Orduları” başlıklı haber şöyledir: “Roma’dan
(Yeni Asır) gazetesine bildiriliyor: ‘İ’tilafçıların Sırbistan’a gönderilmek üzere
Mısır ve Gelibolu cephelerinden tekrar yüz bin asker çekeceklerini (Tribuna)
gazetesi Paris’ten istihbar eyliyor. İtalyanlar aynı maksatla Arnavutluk’a kırk
bin kişilik bir kuvvet sevk edeceklerdir.”
İkdam, 12.10.1915

“Büyük Kemikli’de düşmana hayli telefât verdirilmiştir”
“Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“29 Eylül 331 (12 Ekim 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ
olunmuştur:
1- Çanakkale cephesinde: Büyük Kemikli civarında düşman ordugâhı
topçularımız tarafından ateş altına alınarak hayli telefât verdirilmiştir.
Arıburnu’nda ve Seddülbahir’de hafif piyade ve topçu ateşleriyle
bomba endahtı teati edilmiştir. (...)”

“Gelibolu’daki Askerlerini Çekiyorlar”
Konstantinopol Ajansı’nın geçtiği haberi, gazete yukarıdaki başlıkla
veriyor: “Lugano 11 Teşrinievvel – Milan’da münteşir Sekolo
gazetesine Londra’dan bildiriyor: İngilizler Sırbistan’a muavenet
(yardım) etmek ve Bulgaristan’a karşı hareket eylemek için kuvvâ-
yı külliye i‘zâmına (büyük miktarda kuvvetler getirmeye) karar
vermişlerdir. Yalnız bunun için ne kadar asker lazım geldiğini ve bu
askerin nereden alınacağı meselesi tetkik edilmektedir. Filhakika
ihraz-ı muvaffakıyet (başarı elde etmek) için lâ-ekall (en az) 300
bin kişilik bir kuvvete malik olmak lazım gelmektedir. Bu kuvvetin
Gelibolu’dan alınması lüzumu tahakkuk ediyor gibidir. Bu halde
Çanakkale harekâtını ya pek ziyade tahdit etmek (sınırlandırmak)
veyahut kâmilen bundan vazgeçmek lazım gelecektir. Esasen
bütün mütehassısîn-i askeriye (askerî uzmanlar) yakın zamanda
Gelibolu’da ilerlemek (ilerlemenin) pek müşkil ve hatta muhal olduğu
mütalaasında bulunuyorlar. Binaenaleyh bu hareketi terk etmek pek
ziyade faidelidir. İngiliz-Fransız şura-yı harbi bu zeminde müzakeratta
bulunmuştur. Böyle bir karar ittihazı için efkâr-ı umumiye kâfi
derecede hazırlanmıştır.”
Sabah, 13.10.1915

“Bu başarısızlığın geçmişte emsali yok”
“Çanakkale Taarruzunun Akıbeti” başlıklı haberde Wiener
Journal’in şöyle yazdığı bildirilir: “Çanakkale hareketinden
sarf-ı nazar edilmesi İ’tilaf zümre-i düveliyesi için şimdiye kadar
emsali gayr-i mesbuk (görülmemiş) bir adem-i muvaffakıyet
(başarısızlık) teşkil ettiği gibi bu feragat aynı zamanda İ’tilaf’ın
bütün cephelerde giriftar olduğu (düştüğü) gayr-ı kâbil-i telâfi
(telafi edilemez) hezimetlerin nev‘an-mâ (bir tür) itirafını
tazammun etmektedir (içermektedir).
İkdam, 14.10.1915

Gelibolu’yu tahliye mi edecekler, savunma vaziyeti mi alacaklar?
İkdam’ın imtiyaz sahibi olan Ahmed Cevdet, Lozan’dan şu haberi geçer: “Lozan 11 Teşrinievvel – [Gecikmiştir] Çanakkale
harekâtı hakkında nasıl bir vaziyet alınacağı keyfiyeti İngiltere’de mevzû-i bahs ve münakaşa olmaktadır. İngiltere
Hükümeti Gelibolu şibh-i ceziresini tahliye veya orada tedafüî (savunmacı) bir vaziyet ahzı (alma) şıklarından hangisini
tercih edeceklerini suret-i kat‘iyede tayin edemiyor. Zira şibh-i cezirenin tahliyesi halinde Boğaz’ı müdafaa eden Osmanlı
ordusunun serbest kalarak diğer cephe-i harplerde icra-yı faaliyet edebileceğini, müdafaa vaziyeti ise oradaki hey’et-i
seferiyenin bi’n-nihaye hezimetini intaç eyleyeceğini (hezimetiyle sonuçlanacağını) düşünüyorlar.”
İkdam, 15.10.1915

462