Page 18 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
OSMANLI’DA ÇANAKKALE
SEFERBERLİK Tesvir-i Efkâr, 6 Ağustos 1914
ZAFERİ
1915-1916

“Dersaadet ahalisi ile bilumum milel-i gayr-i müslimeden kırk beş yaşına kadar olanlar
fiilen hizmet-i askeriye ile mükelleftirler”

Osmanlı da kısmî seferberlik ilan ediyor
İkdam ise, bir yandan savaş ilanlarını duyururken, diğer yandan da Sultan’ın seferberlik ilanına dair irade-i seniyyesini yayınlar.
Haberin spotu şöyledir: “Berrî ve bahrî kuvvâ-yı askeriyemizin (kara ve deniz kuvvetlerimizin) kısmen hal-i seferberîye vaz‘ı
(seferberlik haline konulması) hususuna irade-i seniyye sâdır olmuştur.” Diğer spot: “Almanya Devleti Rusya’ya, Fransa Hükümeti
Almanya’ya ilan-ı harp etmiştir.”
İkdam, 03.08.1914

“Yirmiden Kırk Beş’e Kadar Silah Başına”
Gazete, aynı başlıklı haberinde konuyla ilgili “Layiha-i Kanuniye”yi
yayınlar. Layihanın birinci maddesi şöyledir: “Birinci Madde –
Dersaadet ahalisi ile bilumum milel-i gayr-i müslimeden ve doksan
dokuzdan evvelki tevellüdât erbabından (doğumlulardan) olan esnân-ı
mükellefe (askerlik çağı) dahilinde bulunan yani kırk beş yaşına kadar
olanlar fiilen hizmet-i askeriye ile mükelleftirler...”
İkdam, 04.08.1914

Harb-i Umûmî başlıyor
Beklenen genel harp, “Avrupa Harb-i Umûmisi Başladı” manşetiyle bildirilir. “Almanya Rusya ve Fransa’ya ilan-ı harp ediyor.
– İngiltere ve Belçika Almanya’ya ilan-ı harp ediyor – Avusturya Sırbistan ve Karadağ ile hal-i harpte bulunuyor” spotlu
haberde, bu savaş, “Tarih-i âlemin en dehşet-âver vak’ası”, yani “Harb-i Umûmi” olarak niteleniyor ve şunlar yazılıyor:
“Artık suret-i kat‘iyede başlamış addedilmesi lazım gelen Harb-i Umumi’de telef olup gidecek canlar, mahv olacak âsâr-ı
umran ve medeniyet…”

“Efrad (askerler), hiç beklemeksizin ahz-ı asker devâirine (askerlik şubelerine) müracaat etsin”
Bu arada, Osmanlı Hükümeti’nin de seferberlik ilan ettiği bildirilir. “Seferberliğe dair” başlığı altında “Birinci Kolordu-yı
Hümâyûn Kumandanlığından” gelen şu bildiri yayınlanır:
“Mukim bulundukları mahalle ahz-ı askerlerine mensup olmayarak diğer ahz-ı asker devâirinde mukayyed (askerlik
şubelerinde kayıtlı) olan ve taht-ı silaha (silah altına) gelmeleri lazım gelirken, efradın (askerlerin) kendilerine mensup
oldukları ahz-ı asker devâirinden tebligat yapılmasına intizâren (yapılmasını bekleyerek) taht-ı silaha gelmedikleri
anlaşılmıştır. Bu gibi efrad, hiçbir taraftan davet beklemeksizin bulundukları mahallerdeki ahz-ı asker devâirine hemen
müracaat edeceklerdir. Tarih-i ilandan itibaren üç gün zarfında kendiliğinden müracaat etmeyenler en ağır ceza ile tecziye
olunacaklardır (cezalandırılacaklardır).”
Tesvir-i Efkâr, 06.08.1914

18