Page 112 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
18 MART ÇANAKKALE
ZAFERİ Sabah, 19 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

Karagöz: “Koşalım da temizleyelim. Yoksa böyle birer-ikişer bunlar denizi dolduracaklar”

“Torpil tarama gemisi battı, su gemisi delindi”
Sabah, Berlin mahreçli “Düşman Gemilerinin Hasarı” haberinde ise
18 Mart’tan bir gün önce bir geminin daha battığını haber veriyor:
“Paris’ten iş‘âr olunuyor (bildiriliyor): Eko de Pari’nin Atina’dan aldığı
malumata göre, bir İngiliz torpili taharri (arama) gemisi Çanakkale
Boğazı medhali önünde toplamak istediği bir torpile çarparak
batmıştır. Mürettebattan birçoğu telef, birçoğu mecruh olmuştur.
(Ametist) namındaki İngiliz kruvazörünün düçar olduğu hasarât
hakkında istihsal edilen malumata göre, Türk top bataryaları mezkur
sefinenin zırhnı, bir de topunu tahrip etmiştir. Bundan maada (başka)
su gemisine beş obüs isabet ederek delmiştir.”
Sabah, 19.03.1915

“Boğaz’a yaklaşan belasını bulur”
Aynı gün “Vaziyet-i Askeriye” başlığı altında
yapılan yorumlarda ise şöyle deniliyor: “Dünkü
nüshamızda düşmanın Çanakkale’de icra etmekte
olduğu bombardımanlardan bahs ettiğimiz
sırada: ‘Boğaz’a yaklaşan belasını bulur’ demiş
idik. Tebliğ-i resmîden müstebân olduğu üzere,
dün İngiliz-Fransız müşterek donanması
Boğaz’a takarrüp etmiş ve on iki büyük tonilato
hacmindeki (Bove) nam Fransız zırhlısının
mağrûkiyeti ile belasını bulmuştur...”
Sabah, 19.03.1915

“Siyasî neticeleri büyük olacaktır”
Sabah gazetesi 19 Mart 1915 tarihli nüshasında “Vaziyet-i
Siyasiye” başlığı altında “Çanakkale Boğazı’nın düşman
donanması tarafından dün yeniden bombardıman edilmesi
politika aleminde bütün nazarları bu noktaya davet
etmektedir. Bombardımanın (Bove) nam Fransız zırhlısının
garkı (batması) ile neticelenmesi amîk (derin) bir tesir husule
getirecektir” yorumunda bulunarak, Times gazetesinden şu
yorumlara yer verir: “Çanakkale medhalindeki (girişindeki)
istihkâmâtın Cuma günü müteaddit sefâin-i harbiyeden
(çeşitli savaş gemilerinden) mürekkep bir İngiliz-Fransız
filosu tarafından topa tutulması ciddi harekâta mübaşeret
edildiğini göstermektedir. İlk nazarda bunun cüz‘i bir
ehemmiyeti haiz olduğu ve ‘muharebâtta darbelerin daima
nokta-i asliyeye indirilmesi lazım geldiği’ kaide-i külliyesine
mugayir bulunduğu zannedilebilir. Hakikatte Çanakkale’ye
karşı muvaffakiyet-bahş bir taarruz pek ehemmiyetli olduğu
gibi tevlit edeceği (doğuracağı) neticeler dahi şark ve garb
darü’l-harekatlarında pek çabuk hiss edilecektir. Bir an için Rusya’nın vaziyet-i hâzırasını (şu anki vaziyetini) nazar-ı dikkate
alalım. Bu vâsi‘ devlet, pek çok miktarda buğday ambarlarıyla taştığı halde, umûmî ihtiyacâtı için dünyanın sâir aksâmı ile
münâkalâtı (ulaşımı) Almanya’dan ziyade kesilmiştir. (…) Karadeniz yolu ise, Çanakkale (ve) Boğaziçi tarafından mesdûd
(kapalı) bulunmaktadır. Rusya zincir-bend bulunmaktadır. Müttefiklerin vazifesi, eğer muktedir ol(abil)irler ise bu zincirleri
kırmaktır. Odesa’ya doğru bir yol açılmasından gayr-i mahdud menâfi hâsıl olacaktır. Buğday hamûleli (yüklü) gemiler dışarıya
sevk edilebileceği gibi Rusya’ca pek ziyade lüzumu olan levazım ve techizat-ı askeriye yüklü gemilerin de dahile doğru gitmeleri
olacaktır. Siyasi neticeler dahi aynı derecede büyük olacaktır (….)”
Sabah, 19.03.1915

Ve Zafer…
Çanakkale zaferinin haberi 20 Mart tarihli gazetelerde ayrıntılarıyla yer alır. Zaferden iki gün sonraki sayısının kapağını
Çanakkale Zaferi ile süsleyen Karagöz de düşmanın aciz durumunu sergileyen bir karikatüre yer verir. Karagöz’deki karikatür,
Çanakkale Boğazı’ndaki korkunç durumu doğru bir biçimde tasvir eder; düşmanın o kadar çok gemisi batmış, o kadar çok
asker zayiatı vermiştir ki Karagöz ve Hacivat, Boğaz’ı dolduracaklarından korkmaktadır. Bu arada, Afacan da, çocuk bakış
açısıyla düşman denizcilerine, hırslarının açlığı için simit atmaktadır:

“Karagöz – Koşalım Hacivat! Koşalım da temizleyelim. Yoksa böyle birer-ikişer bunlar denizi dolduracaklar.
Afacan – Baba, ben de düşenleri düşünüyorum da simit dağıtıyorum. Aç olmasalar, gözlerini kaplayan hırsa kapılıp böyle
hücum etmezlerdi.”
Karagöz, 20.03.1915

112