Page 116 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
18 MART ÇANAKKALE
ZAFERİ Tanin, 20 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Üç mühim zırhlıları battı”

“Osmanlı topçularının büyük zaferi”
18 Mart savaşında Türklerin gösterdiği
kahramanlığı, ilk defa İstanbul basınından
Tanin gazetesi “zafer” olarak nitelendiriyordu.
“Çanakkale’deki Zafer” başlıklı haberde,
“Çanakkale’de Osmanlı topçuları hakikî bir
zafer kazandılar. Düşman filosunun, ikisi pek
mühim ve biri de yine oldukça mühim üç zırhlısı
batmış, dördüncüsü (ise) uzun zaman için harp
edemeyecek hale gelmiş ve diğer gemilerde vukua
gelen hasarâttan maada ayrıca bir torpidosu da gark
olmuştur” deniliyor ve şöyle devam ediyor:
“Karargâh-ı Umûmî’nin dediği gibi, bize
karşı şayan-ı hayret denilebilecek ve hatta
inanılamayacak derecede cüz’i hasar îkâ‘ eden
düşman donanmasının uğradığı bu akıbet-i müthişe
Çanakkale müdafaasında hakikaten pek mühim
ve bizim topçularımız için pek şerefli bir vaka
olarak kaydedilecektir. Düşmanın ‘Bove’ zırhlısı
ile uğradığı ziyâ’ mühim olmakla beraber evvelki
gece kaybettiği diğer iki büyük sefine-i harbiyenin
ziyâı‘ (da) pek mühimdir. Bu gemilerden ‘Afrika’
sistemindekinin dirednotlarından bir evvelki sınıfa
mensup birinci sınıf zırhlı olduğu düşünülürse
ehemmiyeti tezahür eder. ‘İrrezistıbıl’ sistemindeki
gemi ise, arkadaşından biraz daha küçük olmakla
beraber bugün İngiliz donanmasında üçüncü
derecede mühim sefâin-i harbiyesinden biri idi…”

“Topçularımız, İrrezistibıl ve Afrika zırhlılarını batırdılar”
Tanin gazetesi, Milli Ajans tarafından geçilen ve zaferi müjdeleyen resmî tebliği özel bir kutu içinde şu şekilde veriyordu:
“Karargâh-ı Umûmî’den 6 Mart 1331 (19 Mart 1915) tarihiyle tebliğ olunmuştur:
Bugün Çanakkale Boğazı’nda sükûnet-i tâmme vardır.
Ağır surette hasar-zede olduğu bildirilen ‘İrrezistibıl’ ve ‘Afrika’ sistemindeki İngiliz zırhlıları, geceleyin Boğaz medhali
(girişi) civarında bataryalarımızın ateşleriyle batırıldı.
Düşman(ın) ağır surette hasara uğrayan diğer bir sefine-i harbiyesinin ‘Bozcaada’ya doğru sürüklendiği tayyarecilerimiz
tarafından görülmüştür.
Dünkü bombardımanın şiddetine rağmen istihkâmâtımızdaki hasarât-ı maddiye hamdolsun şayan-ı hayret bir derecede
azdır.
Bütün bataryalarımız her daim ateşe hazır bir halde bulunuyor. İnsanca olan zayiatımız ise zannolunmaz derecede cüz’idir.
Dünkü taarruz düşmana, batırılan torpidosundan ve verilen hasarât-ı saireden başka, cem‘an kırkbeş bin ton miktarında son
sistem üç zırlıya, büyük-küçük yüz top ve (2.500) cana mal olmuştur.”

Türk bataryaları, gemileri nasıl batırdı?
“Çanakkale bombardımanı” başlıklı haberinde Tanin, “Osmanlı kahramanlarının besâlet ve şecaati” ile “İki düşman
zırhlısının daha garkı”nı okuyucularına aktarıyordu. Milli Ajans muhabiri tarafından yazılan ve, Çanakkale’den sabaha karşı
geçilen haberde, 3 geminin nasıl batırılıdığı ayrıntısıyla verilmişti:
“Kal‘a-i Sultaniye (Çanakkale) 5 (18) Mart – (Gece saat 4) Bugün Boğazlar muhiti, dehşetli bir harbe ve harpten daha müthiş
olan Osmanlı besâlet (yiğitlik) ve kahramanlığına şahit olmuştur.
Düşman sabahleyin saat on bir buçuk raddelerinde (19) parça harp sefinesiyle kesîf bir ateş açmış ve ber-mutat gülleleri
savurmağa başlamıştır. İstihkâm ve bataryalarımızda namus ve hayat-ı Osmaniyeyi müdafaa eden Osmanlı dilîrânı düşman
donanmasının bu akûrâne (kudurmuşça) savletine karşı son derece itidal ve metanet ile vazifelerini ifa eylemişler ve sanki
düşmanın yadırdığı mermi değilmiş gibi ciddiyetle (ve) telaşsızca mukabelede bulunarak cevap vermişlerdir. Bombardıman
böylece öğleden sonraya kadar devam etmiş ve o esnada Fransızların (13) bin tonilato hacmindeki ‘Bove’ zırhlısı, düşmanın
gösterdiği cür’etin ilk cezası olmak üzere batırılmıştır.
Bunun üzerine saat üçte İngiliz ve Fransız zırhlılarından bir kısmı hatt-ı harpten çekilmiş ve kalanları uzun fâsılalarla
ateşlerine devam eylemişlerdir.
Bu muharebe esnasında düşmanın ‘Bove’den başka bir torpidosu, ‘İrrezistibıl’ sisteminde diğer bir zırhlısı ile (Afrika) zırhlısı
da fena halde hasarzede olmuş ve bu iki gemi yan yatarak hareketten muattal kalmışlardır.
Bilahare nısfu’l-leyle doğru, harekete gayr-i muktedir kalan ‘İrrezistible’ ile ‘Afrika’ zırhlıları bataryalarımız tarafından
batırılarak ‘Bove’nin yanına gönderilmiştir.
İstikşafâta (keşfe) çıkan tayyarelerimiz, iki bacalı bir harp gemisinin de Bozcaada’ya doğru yedekte sürüklenip götürüldüğünü
ve yanında birçok sefinelerin de beraber gittiğini müşahede etmiştir. Yalnız gidemeyecek bir hale giren bu geminin de
saff-ı harpten çıkmış olduğu muhakkaktır. Bu son geminin hüviyeti tayin edilememişse de ‘Kornavalis’ sisteminde olduğu
maznundur (zannedilmektedir).
Bu babda alacağım tafsilatı yazarım. Bu muharebat esnasında düçar olduğumuz hasarâtın pek cüz’i olduğunu istihbar
ettim. Çanakkale müdafileri milletin kendilerine izhar ettiği emn (güven) ü itimada layık kahramanlar olduklarını bu defa
da göstermişler ve çelik zırhlı gemilere karşı vatanı düşmana çiğnetmemek için göğsünü ateşe açan Osmanlı kahramanları
bulunduğunu çâr-ı aktâra isbat etmişlerdir. Bu şanlı gazilere hürmetler…”
Tanin, 20.03.1915

116