Page 586 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
YARDIM KAMPANYALARI / ÇANAKKALE
CELÂDET TOPU İkdam, 13 Nisan 1916
ZAFERİ
1915-1916

Hatıra-i Celadet Topu, yirmi binden fazla ailenin iaşesine katkıda bulunacak...

“Âbide-i Zafer Yolda
30,5’luk Top Modeli İhdâsı
Viyana 1 Mart (M.A) – Avusturya’nın meşhur top fabrikaları
müessesesinin sahibi Baron Şekoda Millet-i Osmaniye’ye bir hediye
olmak üzere 30,5’luk topların ağaçtan mamul bu (bir) modelini
inşa ettirmiştir. İşbu topa Viyana’daki demir cengaver ve Berlin’deki
Hindenburg heykelleri gibi çiviler çakılacaktır. Viyana Sefiri Hilmi
Paşa elyevm Dersaadet’e irsal edilen bu topu ziyaret ve temaşa
eylemiştir.”
İkdam, 03.03.1916

“Âbide-i Zafer
Harb-i Umûmî’nin bir hatırası olmak üzere Sultan Beyazıd’da tesisi mukarrer olan
30,5 santimetrelik havan top modeli me’mûrîn-i mahsûsa marifetiyle dün mahall-i
mahsûsuna parça halinde getirilerek terkip edilmiştir. ^bide mahallinin tertibat-ı
lâzimesi bugünlerde ikmal edilecek ve yakında resm-i güşâdı icra olunacaktır.”
İkdam, 27.03.1916

Celâdet topu, Avusturya’da tahtadan imal edildi
İkdam, “Hatıra-i Celâdet Topunun Resm-i Güşâdı dün vaz‘ edilmiş bulunduğu
Bayezıt Meydanı’nda icra kılınmıştır” başlıklı haberinde şu ayrıntıları veriyor:
“Üzerine çakılan çivilerle toplanacak hasılatı, elyevm yirmi binden fazla ailenin
iaşesi vazifesini deruhte etmiş bulunan (Muhtac-ı Muavenet Asker Ailelerine
Yardımcı Hanımlar Heyeti)ne hasr u tahsis kılınmak üzere Avusturya’da imal edilen
toplardan birinin tahtadan mamul numunesini gösteren âbidenin resm-i güşâdı
dün vasatî saat onbir buçuk raddelerinde mevzû‘ bulunduğu Bayezıd Meydanı’nda
icra edilmiştir. (…) Topun resm-i güşâdına Başkumandan Vekili Harbiye Nazırı
Enver Paşa Hazretleri’nin taht-ı riyasetinde Dahiliye Nazırı Talat, Hüseyin Cahid,
Şehremini İsmail Canbolat, Polis Müdir-i Umûmisi Bedri, İttihad ve Terakki Katib-i
Umûmîsi Midhat Şükrü, Doktor Nazım ve Meclis-i A‘yân Katib-i Umûmîsi İsmail
Müştak Beyefendilerden mürekkep bir heyet nezaret eylemişlerdir. (…)
Med‘uvvîn(in) tamamıyla muvâsalat eylemeleriyle yaver-i Hass-ı Hazret-i Şehriyarî
ve Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver Paşa Hazretleri tarafından kısa
bir nutuk irad edilerek topun üzerindeki bayrak kaldırılmış ve resm-i güşâd icra
edilmiştir. Bu esnada musika Marş-ı Sultanî’yi terennüm eylemekte idi.”
Enver Paşa’nın “Hudutlarımızda hukûk-ı İslamiye ve vataniyeyi ve kahraman
müttefiklerimizle müşterek olan menâfi-i âliyemizi te’mîne uğraşan asker
arkadaşlarımızın muhtac-ı muavenet ailelerine yardım etmek üzere şitap eden
(koşan) zevat-ı kirama arz-ı teşekkür ederek âbidenin resm-i güşâdını icra ederim”
sözlerinden sonra dört Müttefik hükümdar namına altın yıldızların çakılmasıyla
devam etmişti.
Fotoğraf altı: “Hatıra-i Celâdet âbidesi Enver Paşa Hazretleri tarafından üzerindeki
bayrak kaldırılmazdan evvel… / Resm-i güşâddan sonra ‘Hatıra-i Celâdet’ topunun
yandan görünüşü ve heyet-i tertibiyeden bazı zevat.”
.
İkdam, 13.04.1916

“Hatıra-i Celâdet Topu”
Yeni bir yardım kampanyası için yapımı gerçekleştirilen “Hatıra-i Celâdet
Topu”, Beyazıd Meydanı’nda bulunan ve günümüzde İstanbul Üniversitesi
ana kampüsü olarak kullanılan dönemin Harbiye Nezareti binası önüne
yerleştirilerek, törenle açılır. Harb Mecmuası’nın kapaktan verdiği açılış
fotoğrafının altında şunlar yazılıdır: “Beyazıd Meydanı’na vaz‘ olunan
(yerleştirilen) topun resm-i güşâdında (açılış töreninde) Başkumandan Vekili
tarafından nutuk îrâd olunurken.”
Fotoğraf karesine girenler ise şu şekilde tanıtılır: “Sağında bulunanlar: Şehzade
Mecid ve Ömer Hilmi Efendiler Hazerâtıyla Şeyhülislam ve Sadrazam Paşa,
Bulgaristan Sefiri, Hariciye Nazırı Halil Bey, Ziraat Nazırı Nesimi Bey. Solunda
bulunanlar: ‘Sağdan sıra ile’ Almanya Sefiri Kont Meternih, Avusturya sefiri
Marki Pallaviçini Cenabları, Hacı Adil Bey, Midhat Şükrü Bey, Polis Müdürü
Bedri Bey.”

Harb Mecmuası, Mart 1916

586