Page 584 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

DÜŞMANIN
Basında
ANAFARTALAR’DAN ÇANAKKALE
ÇEKİLMESİ Tesvir-i Efkâr, 18 Mart 1916
ZAFERİ
1915-1916

“Müdafaa-i Milliye Cemiyeti azası, ahali ve mektep talebeleri birlikte hükümete gelerek ifa-yı tebrîkât etmişlerdir”

Alman gazeteleri, Çanakkale’nin yıldönümü için özel
yayınlar yapıyor
Çanakkale’nin birinci yıldönümünün kutlanması gereken
18 ve 19 Mart 1916 tarihleri ve sonrasında Tanin ve
Sabah’da özel haberler yer almaz. İkdam da Alman
basınında çıkan haberlerin özetini geçer. “Çanakkale
Taarruzunun Sene-i Devriyesi” başlıklı haberinde Milli
Ajans’ın Berlin mahreçli şu haberini yayınlar: “Berlin
gazeteleri bir sene mukaddem (önce) Çanakkale Boğazı
üzerine İngiliz ve Fransız donanmaları tarafından icra
olunan büyük hücumun sene-i devriyesini tes‘îden
(kutlayarak) bugün makalât-ı mahsûsa (özel makaleler)
neşr ediyorlar ve 1915 senesi Martı’nın Onsekizinde
Boğaz’a vukû bulan hücumda müteaddit düşman sefine-i
harbiyesinin (harp gemisinin) gark olduğunu (battığını)
ve bahrî (denizden) taarruzun akîm (sonuçsuz) kalması
üzerine karadan müştereken taarruz edilmesi tasavvur
edilerek külliyetli asker ihraç edildiğini ve bu asâkirin
(askerlerin) geçen yaz ve sonbahar mevsimlerinde kışa
kadar orada kaldığı halde harekat-ı berriyenin (kara
harekatının) dahi 18 Mart hareket-i bahriyesi gibi düçar-ı
akâmet olduğunu zikr ü ityân ediyor (söylüyor).”

Yıldönümünde Mevlid okutuldu,
şehid çocukları sünnet ettirildi
Gazete “Taşralarda Tezahürat” başlıklı haberinde
ise Keşan Belediye Reisi İsmail Hakkı’dan rivayetle
Trakya’nın Keşan bölgesinde yapılan yıldönümü
kutlamasını bildiriyor: “Keşan 6 Mart – Bugün Beş Mart
Muzafferiyeti’nin sene-i devriyesine müsadif olması
hasebiyle daire-i mahsûsada Mevlid-i Şerif tilavetiyle
şühedânın ervâhına ithaf edildiği ve yüz şehid evladının
hitanları (sünnetleri) icra kılındığı gibi Müdafaa-i
Milliye Cemiyeti azası, ahali ve mektep talebeleri birlikte
hükümete gelerek ifa-yı tebrîkât etmişlerdir. Gündüz
kasaba bayraklarla tezyin olunduğu gibi gece dahi fener
alayları tertibiyle icra-yı şehrâyîn olunmuştur.
Keşan Belediye Reisi
İsmail Hakkı.”
İkdam, 20.03.1916

“Çanakkale Muzafferiyeti, düşmanlarımızı hüsrana uğratmıştır”
Tesvîr-i Efkâr, Çanakkale Zaferi’nin yıldönümünde gazetecilik farkını yine ortaya koyuyor. Birinci sayfası ve başyazısı
tamamıyla bu konuya ayırıyor. “5 Mart Zaferi” başlıklı başyazıda, “Bu Umûmî Harp’te Osmanlı silahlarının kazandığı
en mühim zaferlerden birinin bugün devr-i senevîsini idrak ediyoruz. Geçen sene, aynı günde, Osmanlı saltanatını ve
İslam Hilafetini câmi olan bu devletin kalpgâhına taarruz etmek isteyen iki kavî düşmanın, her maniayı yıkıp devirecek
kadar kuvvetli add u zann edilen donanmaları, Çanakkale Boğazı’nı zorlamak, payitaht-ı saltanat-ı seniyyeye gelerek
Devlet-i Osmaniyeyi ser-fürû ettirmek maksadıyla Boğaz’a karşı müthiş bir hücum icra etmişlerdi. O gün Çanakkale
Boğazı’nda, bu cihanşümul bâdirenin, yalnız bizim harp sahnelerimizde değil, bütün dünyada bile misli nadir görülen
ehemmiyetli bir vâkıası, azîm bir muharebesi cereyan etti. (…) 5 Mart’ta başlayarak yine 331 senesi içinde Gelibolu şibh-i
ceziresinde 12 Nisan, 25 Temmuz, 6, 27 Kanunuevvel tarihlerinde kazanılan muvaffakıyetlerle 10 ay zarfında ikmal ve tetviç
edilmiş (tamamlanmış ve taçlandırılmış) olan Çanakkale Muzafferiyeti, düşmanlarımızın ne kadar emellerini de haybet
(mahrumiyet) ve hüsrana uğratmıştır...”

“Şanlı Bir Zaferin Yıldönümü”
“5 Mart Zaferi Devr-i Senevîsî” manşetiyle çıkan Tesvîr-i Efkâr, “5 Mart 331: Şanlı Bir Zafer Gününün Devr-i Senevîsî” alt
başlığını kullanır.
Haber şöyle başlar: “Geçen sene tam bugün, Makam-ı Muallâ-yı Hilafetin kapısı hükmünde bulunan Çanakkale Boğazı’nı
zorlamak isteyen ve bir aydan beri bu maksadın istihsali için uğraşan İngiliz-Fransız donanması, sahil istihkamât ve vesâit-i
müdafaamız tarafından müthiş bir mağlubiyet ve hezimete düçar edilmiş idi. Çanakkale mevki-i müstahkeminin bu şanlı
zaferi, İngilizlerin kibir ve nahvetine, Fransızların şarlatanca atıp tutmalarına kat‘î ve müthiş bir darbe indirmiş, bu tarihten
sonra İngiliz-Fransız donanması, bir daha Kale istihkâmâtı ile boy ölçüşmeye cesaret edememiştir. (…)”
Tesvir-i Efkâr, 18.032 .1916

584