Page 546 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

DÜŞMANIN
Basında
ANAFARTALAR’DAN ÇANAKKALE
ÇEKİLMESİ İkdam, 12 Ocak 1916
ZAFERİ
1915-1916

“Meclisimiz kalplerimizde yaşayan şehidlerimizin (…) ervâh-ı mukaddeselerine Fatihalar ithaf eylemiştir. (…)”

“Nasıl Kaçtılar, Nasıl Kaçırdılar”
Bu soruyu manşete taşıyan Tesvîr-i Efkâr, yayınlandığı fotoğraflarda
cevabını verir. Fotoğraf altı yazısı şöyledir: “Düşmanlarımız
(Anafartalar) ve (Arıburnu) ile (Seddülbahir)den suret-i ric‘at
ve firarlarına (geri çekilme ve kaçma şekillerine) ait intibaâttan
(izlenimlerden): Bir Düşman Topunun Suret-i Nakli”
Haberde ise şu husus ilgi çekicidir: “İngiliz-Fransızlar, Çanakkale’den
hîn-i ric‘at ve firarlarında (geri çekilme ve firarlarında), Harbiye
Nazırı Enver Paşa’nın da Meclis-i Mebusân ve A‘yân’da söylemiş
olduğu veçhile, tâli‘in büyük bir lütfuna mazhar olmuşlardır. Çünkü
düşmanlarımız, sekiz-dokuz ay bîhûde gayretler sarfettikten sonra
nihayet hâib ve hâsir (utanç ve zarar içinde) kalarak çekildikleri
Çanakkale’den def‘ olurlarken, elimize pek çok ganâim bırakmış
olmakla beraber toplarının ve ağırlıklarının kısm-ı a‘zamını (büyük
bölümünü) beraberce götürebilmişlerdir. Bu muvaffakıyette
İngilizlerin hukuk-ı düvel ahkâmını (uluslararası hukuk hükümlerini)
çiğneyerek hastahane gemilerini bu gibi nakliyatta istimal etmek
(kullanmak) suretiyle gösterdikleri şeytanetin (şeytanlığın) de dahl
(katkı) u tesiri var ise de en ziyade tâli‘in mazhar-ı lütfu oldukları
şüphesizdir. Zira, her sene bu mevsimlerde kemal-i şiddetle
vezân olan lodos fırtınaları bu sene hiçbir zaman o kadar şiddetli
esmedikten maada sık sık vukua gelen kesîf sisler de düşmanın bu
rezilane firarını teshil eylemiştir. Resmimizde görüleceği üzere,
alelade bir topun sallar üzerinde sefâine suret-i nakl ü irkâbı (gemilere
nakledilip yüklenmesi) epey güç bir iş olduğundan bu ameliyeyi
fırtınalı bir havada ve açık bir sahilde ve hele top ateşleri altında icra
etmek hemen hemen imkansız idi.(…)”
Tesvir-i Efkâr, 12.01.1916

“Kahraman ordumuzu tebrik,
kalplerimizde yaşayan şehidlerimize Fatihalar ithaf eyleriz”
“Meclis-i Mebusan’ın Tebriği” başlıklı habere göre Meclis-i
Mebusan Genel Kurulu, 28 Kanunuevvel 1331 tarihindeki
oturumunda Seddülbahir zaferi için Başkumandanlık
Vekalet-i Celilesine şu telgrafın çekilmesine karar verir:
“Metanet ve şecaat-ı fıtriyeleri karşısında hiçbir maniye
ehemmiyet vermeyerek altı asır evvel Gelibolu şibh-i
ceziresine ubûr eden (geçen) Şehzade Süleyman Paşa ile
kahraman rüfekâsının vâris-i hamâset ve celâdeti olduklarını
ve Cenab-ı Fatih’in İslamiyet ve Osmaniyet’e payitaht-ı ebedî
olarak seçtiği bu mübarek darü’l-hilâfeyi avn-i Hakk’la
ağyârdan (dışarıdan) hiçbir ferde çiğnetmeyeceklerini kan
dökerek, can feda ederek ispat eden kahraman ordumuzun
Seddülbahir muzafferiyet-i ahîresinden bihakkın müftehir
olan meclisimiz, (…) bilumum kumanda heyetleriyle erkan ve
ümerâ ve zabitan ve efradın gazi olanlarına en hârr (sıcak) ve samimi tebrîkâtını lisan-ı ümmet ve milletten olarak tebliğe bendenizi
memur etmiş ve (…) kalplerimizde yaşayan şehidlerimizin (…) ervâh-ı mukaddeselerine Fatihalar ithaf eylemiştir. (…)”

İkdam, 12.01.1916

Nefesimiz rüzgâr olur, uzaklara savururuz sizi”
Tesvir’in yorumu:
Karikatürü, Almanya’nın en meşhur mizah gazetelerinden olan Lurstiga Bleter (Lustige
Blätter) risalesinin 43 numaralı nüshasından ta‘dîlen ve tashîhen ahz (alıyor) u iktibas
eyliyoruz. Resim biraz fazla mizahperverane olmakla beraber, İngiliz ve Fransızların,
o kadar azîm ve fâik (büyük ve üstün) kuvvetlerine rağmen Çanakkale’de uğradıkları
hezimet-i kahkariye ve hicap-âveri bihakkın temsil eylediği cihetle tarihimiz için pek şanlı
olan bu vukuattan, kârilerimize (okuyucularımıza) bir de müdhik hatıra arz etmiş olmak
ve İngiliz-Fransız hezimetinin Almanya’da ne gibi muhikk tezyifatı (haklı aşağılamaları)
celb eylediği hakkında bir fikir vermiş bulunmak üzere nakl u dercini muvafık bulduk.
[Karikatürün orijinali sol sayfada verilmiştir.] Mahalline Masruf (Sarf Edilmiş) Bir
Karikatür
Müslüman neferinin azim ve himmeti sayesinde iki büyük düşmanın Çanakkale’den
ne suretle püskürtüldüklerinin bir temsil-i mizahisi. [Almanca Lustiga Bleter (Lustige
Blätter) namındaki mizahi gazeteden ta‘dîlen istinsah olunmuştur (düzeltilerek
alıntılanmıştır).]
Tesvir-i Efkâr, 11.01.1916

546