Page 406 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

KARA SAVAŞLARI /
Basında
KAYACIK AĞILI ÇANAKKALE
VE BOMBASIRTI MUHAREBELERİ Sabah, 31 Ağustos 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Son günlerin kanlı mücadelelerine sahne olan Anafartalar Cephesi, haritada görüleceği veçhile,
Arıburnu’nun şimalinde, altı-yedi kilometre uzunluğundadır”

“Düşmanın 10 bin kayıp verdiği Anafartalar’ın mufassal haritası”
Tasfir-i Efkâr, Gelibolu Yarımadası’nda, Anafartalar’da cereyan eden muharebe alanlarını
detaylı bir şekilde gösteren haritayı “(Anafarta)larda Düşman Yine Makhûr! (Bozgun)”
başlığıyla yayınlar. Haritanın altında ise “Bu defa Çanakkale’de düşmanlarımızın
yeniden tasaddî ettikleri şedîd ve muannidâne hücumlar neticesinde yeniden (10.000)
kişilik zâyiât vermek suretiyle def‘ ü tard olundukları (Anafarta)lar cephesinin mufassal
haritası” ibaresi yer almaktadır.
Gazete, şu yorumda bulunur: “(…) Düşmanın son üç gün zarfında yaptığı anûdâne
(inatçı) hücumların uğradığı akıbet, kıtaât-ı mansûremizin (galip gelen birliklerimizin)
şecaat ve fedakârlığına güvenmekte haklı olduğumuzu ispat etmiştir.
15 Ağustos tarihli tebliğ-i resmîye nazaran düşmanın, haritamızda mevkileri gösterilmiş
olan (Azmakdere) ve (Kireçtepe) sırtı arasındaki sahada mağlup ve münhezim edildiği
(yenilip bozgununa uğratıldığı) anlaşılmaktadır. İngilizlerle Fransızlar (Anafarta)lar
havalisine çıkmağla aylardan beri uğradıkları azîm ve kanlı zâyiâtı artırmış olmaktan
başka bir şey yapamamışlardır ve Allah’ın inayeti, şecî‘ (yiğit) askerlerimizin besâleti
(kahramanlığı) ile başka bir şey yapamayacaklardır da.”

“Siperlerimize giren düşman kuvvetleri süngüden geçirilmiştir”
Savaşın 299. gününde yayınlanan “Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“16 Ağustos 331 (29 Ağustos 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
1-Çanakkale cephesinde: Düşman 13 ve 14 Ağustos’ta (26 ve 27 Ağustos 1915’te)
(Anafartalar) mıntıkasında yaptığı taarruzlarını 15 (28) Ağustos’ta da tekrar etmiştir.
Düşmanın, bu son üç günlük taarruzları
hassaten muannidâne (inatçı) bir surette
cereyan etmiş ve neticede kâmilen
ve zâyiât-ı azîme ile tard edilmiştir.
Merkezde bazı siperlerimize girmiş olan
düşman kuvvetleri mukabil hücumlarla,
cümlesi süngüden geçirilmek suretiyle
mahv edilmişlerdir. Düşman, bu iki gün zarfındaki muharebâtta (10.000) maktul
vermiştir. Zâyiâtımız binnisbe (buna oranla) pek azdır. Tayyarelerimiz düşman
mevâziiyle ordugâhlarına tesirli bombalar atarak bu muharebeye iştirak ettiler…”
Tasfir-i Efkâr, 30.08.1915

İşte tüm yönleriyle kanlı mücadelelere sahne olan Anafartalar Cephesi…
Çoğunlukla fotoğraf ve çizim gibi görsel unsurlar yayınlamayan Sabah, “Anafartalar ve Arıburnu” manşetiyle yayınladığı
haberinde, bölgenin haritasını ve şu bilgiyi neşreder: “Anafarta ve Arıburnu cihetlerinde görülen ince siyah çizgi düşman
hutûtunu (hatlarını), kalın çizgi de Osmanlıların mevâzi‘ini (mevzilerini) göstermektedir. Onlardan gayri, siyah noktalarla
gösterilen hutût (hatlar) düşmanın püskürtüldüğü zaman nereye kadar ilerleyebilmiş olduğunu irâe eylemektedir
(göstermektedir).”
Bölgedeki savaşı ayrıntısıyla anlatan haberin tamamı şöyledir:
“Beş aydan beri pek kanlı muharebâta sahne olan Gelibolu Şibh-i Ceziresi’nde İngiliz-Fransız kuvvâ-yı müttefikası son
günler zarfında müthiş bir mağlubiyete uğramış ve büyük bir meydan muharebesinin bâis olacağı zâyiâtın fevkinde telefât ve
mecruh vermişlerdir. Filhakika evvelki gün Karargâh-ı Umûmî’den verilen tebliğ-i resmîde düşmanın 13, 14 ve 15 (26, 27 ve
28) Ağustos’ta Anafartalar mıntıkasında yaptığı pek muannidâne (inatçı) ve şedid (şiddetli) taarruzların kâmilen def‘ edildiği
ve mukabil hücumlarımızla düşman kuvvetlerinden birçoğunun süngüden geçirilerek mahv edildiği bildirilmekte, yalnız son
iki gün zarfında düşmanın on bin maktul verdiği tebliğ edilmekte idi. Milli Ajans tarafından tebliğ edilen bir telgrafname,
tebliğ-i resmîyi ikmal ederek düşmanın yirmi binden fazla zâyiâtı bulduğunu bildirmektedir.
Son günlerin bu hûnîn mücadelâtına (kanlı mücadelelerine) sahne olan Anafartalar cephesi yukarı(daki) haritada görüleceği
veçhile Arıburnu’nun şimalinde, altı-yedi kilometre tûlündedir (uzunluğundadır). Anafartalar iki kısım olup Küçük
Anafarta kısmı binnisbe (nisbeten) daha düz bir ovayı muhtevi bulunmak hasebiyle İngiliz kuvvâsı (kuvvetleri) bu cihetten
ilerlemeğe çalışmış ve pek büyük hazırlıklardan sonra karaya çıkarılan İskoçyalı en muallem (eğitimli) İngiliz askeri Anafarta
ovası tarikiyle hareket-i taarruziyeye bed’ eylemişti (başlamıştı). Bidâyette İngilizler, haritada görüldüğü veçhile bir miktar
ilerleyebilmişlerse de kahraman askerimizin pek fedakârâne hücumları ve mütekabil taarruzları üzerine mevkilerinde sebat
edememişler ve iki-üç bin telefât, külliyetli mecruh vererek çekilmişlerdi. İşte İngiliz kuvvâsı bu kaybettikleri mevzileri
istirdâd etmek (geri almak) ve bu cihetten ilerlemeğe sa‘y eylemek (çalışmak) için Ağustos’un onüçüncü günü kuvvâ-yı
külliye (büyük kuvvetler) ile şedîd bir taarruzda bulunmuş ve malum olan akıbet-i müdhişeye (müthiş sona) uğramıştır.
Haritamızın daha aşağısında Arıburnu gurubu ve burada iki ordunun aldıkları vaziyet gösterilmektedir. İngiliz ve Fransız
kuvvâ-yı askeriyesi (askerî kuvvetleri) burada evvela bir miktar ilerlemiş ve matmah-ı nazarları olan Kocaçimen Tepesi’ne
iyice yaklaşmıştı. Fakat daha İngilizlerin ihracını (çıkartmasını) müteakip kahraman kıtaâtımız pek besâletkârâne (yiğitçe)
hücumlarla düşmanı Kurtderesi’nden geri sürmüş ve her adımda başka bir kahramanlık göstererek İngilizleri sahilin pek
yakınına kadar tard etmişlerdir. Düşmanın eski cephesi ile bugünkü cephesi tetkik edilirse o zaman askerimizin burada
gösterdiği havârik-ı celâdet tezahür eder. Uzun müddetten beri İngilizler bu müşkil mevkilerinden kurtulup bir hatve (adım)
ileri atamıyorlar. Ve en ziyade bu müşkilattır ki düşmanı başka mahalde, Anafartalar cihetinde muvaffakıyet aramağa sevk
etmiş, fakat burada dahi son mağlubiyet-i müdhişeleri ile bir daha bellerini doğru(l)tamayacak bir hale gelmişlerdir.
Askerimizin bu aşk-ı vatanperverâne ve azm-i celâdetkâranesi karşısında düşmanın külliyen izmihlale uğrayacağı (bütünüyle
yok olacağı) şüphesizdir.”
Sabah, 31.08.1915

406