Page 404 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI Tanin, 30 Ağustos 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Kireçtepe’de hemen bir taburdan fazla düşman kuvveti mahvolmuştur”

“Size müjdelerim ki, Anafartalar Ovası düşmana
mezar olacaktır”
“Anafartalardaki Muzafferiyetimiz” başlıklı haber,
şiddetli muharebeler hakkında ümitli haberler
vermektedir: “Çanakkale 16 Ağustos (M.A.) – Sizi
tebşir ederim (müjdelerim), avn-ı Hakk’la, Anafartalar
Ovası düşmanın son ümitlerine yakında ebedî medfen
olacaktır. Üç gündür cereyan eden muharebe umumun
bu kanaatini tamamıyla ispat etmiş oldu. Askerlerimizin
gösterdiği cesaret ve fedakârlığı tasvir edecek cümle
bulmaktan acizim. Düşmanın Anafartalar’a daha
bidâyet-i ihracında (çıkartmanın başlangıcında) bütün
emelinin Arıburnu karşısındaki mevzilerimizin sağ
cenahına hakim olan Kocaçimen Dağı’nı elde etmek
olduğu anlaşılıyor idi. Buna var kuvvetini sarf etti.
Bu uğurda kuvvetinin nısfını (yarısını) feda etmişken
bir neticeye muvaffak olamadı. İlk hezimetinin
yorgunluğunu bir hafta kadar istirahatle giderdikten sonra 13 Ağustos’ta bu hedefe nail olmak için tekrar tekrar akûrâne
(kudurmuşçasına) taarruz etti. Her taarruzu kendisinin kanlı zâyiâta mal olmaktan başka bir netice vermedi. Yalnız Azmakdere
cenubunda üç fırka kadar tahmin edebildiğim düşman kuvveti üç-dört saatlik bir muharebe neticesinde hemen üçte bire tenezzül
etti (indi).15 Ağustos günü bu telefât miktarı, hiç aldanmayan enzâr-ı takdir önünde lâ-ekall (en az) 10 bini buldu. Mecruhlarıyla
(yaralılarıyla) beraber bu üç günlük muharebe düşman zâyiâtını 20 bine çıkarmıştır. Bilahare alınan esirler, telefâtın daha fazla
olduğunu müttehiden (bir ağızdan) beyan ediyorlar. Esirlerin ifadesine nazaran, düşman karaya çıkan taze efradını telefâtının
kesretinden ürkütmemek için bunları geceden ileri hatlara sürüp daha gündüzü göstermeden hemen taarruza sevk etmekte idi.”
Tanin, 30.08.1915

“Kireçtepe ve Azmakdere’de telefât vererek ric‘at ettiler”
“Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“15 Ağustos 331 (28 Ağustos 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ
olunmuştur:
1- Çanakkale cephesinde: Anafartalar mıntıkasında sağ cenahta Kireçtepe
ve merkezde Azmakdere cenubunda merkez mevzilerimize karşı düşman 14
Ağustos (27 Ağustos 1915) öğleden sonra evvela kara ve gemi toplarıyla ateş
açıp ba‘dehû (sonra) taarruza kalkmışsa da her iki cihette de bir muvaffakıyet
elde edemeyerek telefât-ı külliye ile tard olunmuştur. Kireçtepe’de hemen
bir taburdan fazla kuvveti mahv olmuştur. Merkeze karşı taarruzlarını üç
defa tekrar ettiler. Üçünde de pek çok telefât vererek ric‘at ettiler. Topçu
mermiyâtımızdan birkaçı düşmanın bir kruvazörüyle bir nakliye sefinesine
isabet etmiştir. Arıburnu mıntıkasında 13-14 gecesi sağ cenahta ziyadece
bomba endahtı devam eylemiş ve bu mıntıkadaki bataryalarımızın ateşleriyle
düşmanın bir nakliye gemisi ve bir römorkörü zedelenmiştir. Seddülbahir
mıntıkasında mutat olan piyade ve topçu ateşleri teati edilmiştir.
2- Sâir cephelerden yeni mühim bir malumat alınmamıştır.”

“İki çıkartmanın da neticesiz kalması vahimdir”
“Daily Chronicle’ın Endişeleri” başlıklı haberde, sözkonusu gazetede neşredilen
bir makaleden şu alıntılar yapılıyor: “Gelibolu Şibh-i Ceziresi’nde yeniden
icra ettiğimiz ihraç ameliyâtı ancak vahim zâyiât vermek suretiyle mümkün
olabildi. Gelibolu Şibh-i Ceziresi’ne hakim olmak için büyük kuvvetler
ve vasıtalarla icra olunan her iki teşebbüsün de akîm kalması öyle vahim
hakikatlerdendir ki bunun hafî (gizli) tutulması mümkün değildir. (…) Onun
için kendimizi yeni ve müthiş fedakârlıklara hazırlamalıyız.”

İngilizler, Gelibolu’da subaylarını kaybediyorlar
“Çanakkale’de” bölümünde “Times’ın bir tahmini: Son Günlerdeki Zabitân
Zâyiâtı 780” başlıklı haber şöyledir: “Berlin, 28 Ağustos (M.A.) – Times
gazetesi İngilizlerin Gelibolu Şibh-i Ceziresi’nde son sekiz gün zarfında zabitçe
düçar oldukları zâyiâtı 780 kişi tahmin etmektedir.”
Tanin, 29.08.1915

Bartlett, 6 Ağustos muharebesini böyle tanımlıyor:
“Inkerman’dan bu yana askerlerin en şiddetli ve en uzun muharebesi”
The Illustrated War News “Inkerman’dan beri en gaddar askerlerin muharebesinde savaşan orduyla birlikte: Gelibolu’daki
Tümen Karargahı” başlığıyla Anafartalar’daki büyük İngiliz siperlerini ve savaş alanını gösteriyordu. “Büyük savaş, 6
Ağustos’ta Gelibolu’daki İngiliz mevzilerinin kuzey bölümüne yönelik olarak başladı” denilen fotoğraf altı yazısında, Ashmed
Bartlett’in canlı sözcükleriyle bu savaş, “Inckerman’dan beri askerlerin en şiddetli ve en uzun süren mücadelesi” diye
tanımlanıyordu: “Hamilton, anlatıyor ki, hattın kuzey bölümünde 27-28 Ağustos’ta devam eden savaş, kuzey ve batıya açılan
Büyük Anafarta Vadisi’ne hakim olan (bir yerin) önemli bir taktikle geçmesi ile sonuçlandı.”

The Illustrated War News, 08.09.1915

404