Page 32 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
KAPİTÜLASYONLARI ÇANAKKALE
KALDIRIMASI Servet-i Fünun, 17 Eylül 1914
ZAFERİ
1915-1916

“Oh! Bu defa kapitülasyonlardan kurtuluyoruz ”

“Halk, kapitülasyonların lağvını kutlamak için toplandı”
Servet-i Fünun’un kapaktan yayınladığı fotoğrafların altında şunlar yazıyordu: “Kapitülasyonların ilgası (kaldırılması) üzerine
icra olunan içtima-ı umumide (Meclis-i Mebusan’ın genel toplantısında) kabul edilen kararın, arzu-yı milletin İstanbul
Mebusu Hüseyin Cahid Bey tarafından Sadrazam Paşa Hazretlerine tebliği”, “Sultanahmed Meydanı’nda kapitülasyonların
lağvını takdîren ve te’yîden vukû’ bulan içtima-ı umûmî (miting).”
Servet-i Fünun 17.09.1914

“Oh! Bu defa tam kurtuluyoruz”
İkdam gazetesi, yüzlerce yıldır
Osmanlı ekonomisine olumsuz
etkileri olan ekonomik imtiyazların,
yani kapitülasyonların 9 Eylül 1914
tarihinde Meclis-i Mebusan tarafından
kaldırılmasını, “Milli Bayramımız”
manşetiyle duyurur. Gazetenin
birinci sayfasını tamamen bu habere
ayıran gazete, “Oh! İşte bu defa
tam kurtuluyoruz. Hukukumuza,
hürriyetimize, benliğimize,
mevcudiyetimize, varlığımıza, her
manasıyla kendi kendimize malik ve
sahip olduğumuz halde kurtuluyoruz.
Artık uhûd-ı atîka (eski anlaşmalar)
yok!..” müjdesini veriyor. Gazetenin
konuya ilişkin diğer haberlerinin
başlıkları ise şöyle: “Hükümetimizin
Notası / Kapitülasyonların ref‘ ü ilgası
hakkında hükümât-ı ecnebiyeye tebliğ
edilen notanın suretidir”, “Dünkü ve
dün geceki tezahürat-ı milliye.”
İkdam, 10.09.1914

Kapitülasyonların kaldırılması Anadolu’daki gazetelerde de bol bol yer aldı. İşte
Sivas İttihad ve Terakki Kulübü tarafından yayınlanan Kızılırmak gazetesinin 12
Eylül 1914 tarihli sayısının kapağı:
“Ecnebi İmtiyazâtı Boyunduruğundan Kurtulduğumuz Tarihî Gün 27 Ağustos
Sene 330
Şevketli Hakanımız,
Veladet-i Hümâyûnuna tesadüf eden yarınki sevgili günün, bugünkü arefe-i
mes‘ûdunda istiklal ve i‘tilâ bayramını idrak etmekle bahtiyar olan milletinin
tazimkâr kalbinden taşan (Hakanım Çok Yaşa) duasını gökler bile sevinçlerle
karşılamaktadır.
(…)
Halife-i Zişanımız!
Ahd-i saltanatında bize bu büyük rehâ gününü gösteren Allah-ü Azimü’ş-şandan
dileriz ki: Veladet ve cülus günlerinin en yakınında Türkiye’nin büyüyüp Turan
olduğunu da görelim. Yâd ellerde kahır altında inleyen Türk ve Müslüman
kardaşlarımızın esaretten kurtularak südde-i saltanatının etrafında toplanacakları ve
ayla yıldızın öksüz diyarları nurlandıracağı gün uzak değildir, Sultanımız!”
Kızılırmak, 12.09.1914
32