Page 30 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
KAPİTÜLASYANLARIN ÇANAKKALE
KALDIRILMASI Tasfir-i Efkâr, 10 Eylül 1914
ZAFERİ
1915-1916

“Uhûd-ı Atîka (eski anlaşmalar), imtiyâzât-ı ecânib (yabancıların imtiyazları) denilen
kuyûd u mevâni‘ (kayıt ve engeller) dünden itibaren hükmen ve siyaseten kalkmıştır”

Kapitalüsyonların kaldırılması, Ayasofya Camii’nin
karşısındaki meydanda Müdafaa-i Milliye bayrağı altında
kutlanmıştı.
Tasfir-i Efkâr 12.09.1914

Tasfir-i Efkâr, kapitülasyonların kaldırılmasıyla ilgili
haberlerine birinci sayfadan, bu kez “Uhûd-ı atîkanın ilgası
(eski anlaşmaların iptali) nasıl bir azm-i âhenînin (demir
gibi kuvvetli bir kararlılığın) mahsulüdür?” başlığını kullanır.
Bu sorusunun cevabını ise Enver Paşa ve Cemal Paşa’nın
fotoğraflarının üzerindeki demir bir elin “ilga” kelimesini
yazmasıyla verir ve şu cümleyi yazar: “Dest-i âhenîn (demir el)
ki, istinadgâhı azm ü fedakârî-i millettir”
Tasfir-i Efkâr, 13.09.1914

“Kapitülasyonlar, fiilen 1 Ekim 1914’te kaldırılıyor”
Tasfir-i Efkâr, birinci sayfasını kapitülasyonların kaldırılması müjdesine ayırarak, haberi dün geç vakitte almalarına rağmen
özel klişeler hazırladıklarını bildiriyor. Gazete, “Uhûd-ı atîkanın ilgası (Eski ahitlerin kaldırılması)” başlığındaki haberin
spotunda şu ifadeleri kullanıyor: “Mukadderat-ı memlekette yeni bir ufk-ı şa’şaa-paş açılıyor / Hayat-ı siyasiye-i devlet ve
ümmetin en muazzam günü / 27 Ağustos Rumi, sene 1330 – 18 Şevval sene 1332”
Birinci sayfada ayrıca İmparatorluğun kurucusu “Sultan Osman Han-ı Evvel” fotoğrafı ile kapitülasyonları kaldıran “Sultan
Mehmed Han-ı Hâmis” ile hükümet üyelerinin fotoğrafları yer alıyor. Gazete sayfadaki diğer çizimleri şöyle açıklıyor:
“...Resmin alt taraflarında ise, asırlardan beri bir canavar gibi cism-i vatanı kemiren bir ejderhanın, azm ü metanet-i
Osmaniyenin timsali olan bir bahadır tarafından mahv u ifnâ edildiği irâe olunmaktadır.” “Uhud-ı Atîka, imtiyazât-ı ecânib
denilen kuyûd u mevâni‘ dünden itibaren hükmen ve siyaseten kalkmıştır” denilen haberde de imtiyazların fiilen ilgasının
1 Teşrin-i Evvel 1914 tarihinde vuku bulacağını yazıyordu. Sağ taraftaki Anadolu haritasının üzerinde ise “Hükümet-i
hâzıranın ensâl-i âtiye-i memlekete ettiği hizmet / Sene-i Hicriye 1332”, bahadırın üzerinde “Azm-i vatanperverane”,
ejderhanın üzerinde ise “Kapitalisyonlar” ibaresi bulunuyordu.
Tasfir-i Efkâr, 10.09.1914

30