Page 198 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI Karagöz, 28 Nisan 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Düşman, 12 Nisan sabahı Dere mansabına ve Kabatepe garbında Arıburnu ve Tekeburnu
civarında dört noktaya ve Kumkale civarına asker ihracına teşebbüs emiştir”

“Dört noktaya asker çıkardı, süngüyle kovuldu”
Sabah da düşmanın çıkartma gayretini “Vaziyet-i Askeriye”de değerlendiriyor:
“Düşmanın evvelki gün sefâin-i harbiye himayesinde Gelibolu şibh-i ceziresi garp
sevâhilinde dört noktaya ve Kumkale civarına asker ihracına teşebbüs ettiğini
dünkü tebliğ-i resmî iş‘âr etmektedir. Kahraman askerimiz karaya çıkarılan
düşman kıtaâtına hücum etmiş ve kendilerini ric‘ate mecbur eylemiştir. Bâlâda
zikr olunan nikât-ı erba‘adan (dört noktadan) (Tekeburnu) civarına çıkan düşman
kıaâtını (askerlerini) Osmanlı dilaverleri süngü hücumuyla denize dökmüşlerdir.
(Arıburnu) civarındaki düşman kuvvâ-yı ihraciyesi (çıkartma kuvvetleri) de bi’t-taarruz sahile sürülmüştür. O civarda bulunan
bir kısım düşman kuvveti evvelki gece askerimizin şiddetli taarruzuna tâb-âver olamayarak (dayanamayarak) firar ve kemal-i
telaş ile mavnalarına iltica eylemişlerdir. Kıtaâtamız dün de taarruzlarına muvaffakıyetle devam etmişlerdir…”
Sabah, 27.04.1915

“Düşman ikinci kez karaya çıkmaya çalışıyor, mağlup olacaktır”
Tasfir gazetesi, “Vaziyet-i Umûmiye-i Harbiye” köşesinde, düşmanın karaya
asker ihracını şöyle yorumluyor: “… Tebliğ-i resmîde beyan edildiği veçhile,
kıtaâtımız dün dahi düşmana taarruzda devam eylemişlerdir. Düşman 5 Mart’ta
Çanakkale’yi bahren (denizden) bir hücum-ı cebrî ile zorlamak istemiş ve
zâyiât-ı azîmeye uğrayarak münhezimen (mağlup bir şekilde) ric‘ate mecbur
kalmıştı. Bu defa ise bahren olduğu gibi berren (karadan) de Boğaz’a hücum
etmeğe çalışıyor. Birinci tecrübeyi takiben yapılan bu ikinci tecrübe de düşman
için mağlubiyet ve hüsran ile neticelendiği takdirde İngiliz-Fransız filosunun
Çanakkale’yi zorlamaktan ümidini kesmesi iktiza eder (gerekir). Bu teşebbüs ise
Cenab-ı Hakk’ın inâyeti ve kahraman Kal‘a müdafilerinin şecaat ve fedakârîsi ile
elbette ki yine Osmanlı silahlarının nusret ve galibiyeti ile neticelenecektir.”
Tasfir-i Efkâr, 27.04.1915

İngilizler, Bozcaada Müftüsünü idam ettiler
Ahmed Cevdet, “Mühim Haberler” kısmında, 26 Nisan itibariyle Lozan’dan
bildiriyor: “… İngilizler, Bozcaada Müftüsünü Çanakkale istihkâmâtına işârât-ı
mahsûsada bulunmakla itham ederek idam eylemişlerdir.”
İkdam, 28.04.1915

“Karaya çıkmak isteyen düşman askeri, süngüyle denize döküldü”
26 Nisan’da olan biteni bildiren “Tebliğ-i Resmî”, İngiliz ve Fransızların asker ihracına
başladığını ve çok şiddetli muharebelerin cereyan ettiğini ortaya koyuyor:
“13 Nisan sene 331 (26 Nisan 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur.
1- Düşman, sefâin-i harbiye himayesinde 12 Nisan sabahleyin Gelibolu şibh-i ceziresi(nin)
garp sevâhilinde (sahillerinde) (Sığın) Dere mansabına ve Kabatepe garbında Arıburnu ve
Tekeburnu civarında dört noktaya ve Kumkale civarına asker ihracına teşebbüs emiştir.
Tekeburnu civarına çıkan düşman kıtaâtı (askerleri) süngü hücumuyla denize
dökülmüştür. Arıburnu civarına çıkıp ilerlemeğe çalışan düşman kıtaâtı kuvvetlerimizin
taarruzu üzerine ric‘ate mecbur olmuş ve sahile sürülmüştür. Bu civarda bir kısım
kuvvetleri dün gece mütelâşiyane bir surette mavnalarına firara mecbur olmuştur.
Bugün dahi kıtaâtımız bütün cephelerde muvaffakıyetle taarruzlarına devam ediyorlar.
Aynı zamanda bahren zorlamak üzere düşmanın bir donanması, dün Boğaz’a takarrup
etmiş ve ateşimiz üzerine geri çekilmiştir. Bu sırada bir torpidosu batırılmış ve ağır
yaralanan diğer bir torpidosu sürüklenerek Bozcaada’ya götürülmüştür.
Boğaz’a karşı düşmanın bugün bahren bir teşebbüsü görülmemiştir.
2- Diğer darü’l-harekâtlarda mühim bir tebeddül yoktur.

“Karaya çıkan Müslüman askerler, bize iltihak etmiştir”
Birinci tebliği-i resmiye zeyldir (ektir):
Kumkale civarında karaya çıktığı bildirilen düşman, sefâin-i harbiyesi(nin) himayesinde ilerlemek istemişse de kıtaâtımız düşman
gemilerinin her tarafta vâki olan şiddetli ateşlerine rağmen icra eylediği taarruzda muvaffak olarak düşmanı sahile tard etmiş ve
düşmandan (400) kişi telef ve (200) kişi esir eylemiştir. Zâyiâtımız bu fedakârlıkla kıyas olmaz derecede ehemmiyetsizdir.
Bu civardaki Fransızlar miyânında karaya çıkarılan Müslüman askerlerinden bir kısmı bir fırsatla tarafımıza, Müslüman
kardeşlerine iltihak etmişlerdir.
Diğer taraftan Kabatepe karşısındaki İngiliz ve Avustralya askerlerinden bir hayli efrad ile bir yüzbaşı ve bir mülazım esir alınmıştır.
(Milli)”
İkdam, 27.04.1915

Çanakkale Savaşı’nın karikatür cephesi
Savaş boyunca gazeteler, haber ve yorumların yanında karikatürlerle de savaşın bir cephesi gibi mücadele etti. Kendi
kamuoyuna moral vermek, gerçek ne olursa olsun savaşın kazanılacağına inandırmak bir “görev” kabul edilerek savaşıldı.
Çanakkale savaşları boyunca Türkiye’nin en önemli mizah dergisi olan Karagöz, düşmanın kolayca denize püskürtüldüğüne dair
bir karikatür yayınlarken, Yeni Zelanda’da neşredilen Auckland Weekly News gazetesindeki karikatür ise tam tersini iddia ediyordu:
“Karagöz – Aman Hacivat, bir tekmede üçünün birden denize fırlatılması pek keyifli olur. Haydi sen de başla!
Hacivat – Sahih öyle, işte başladım!...”
Karagöz, 28.04.1915

198