Page 88 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
DIŞ TABYALARIN ÇANAKKALE
BOMBALANMASI İkdam, 11 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Çanakkale’de 2 bin yılın en güçlü savunması vardır”

“Topçularımız en kalın demir zırhlardan daha kavî olan
göğüslerindeki iman ile, telaş etmeksizin vazifelerini görüyorlar”
Savaşın başlamasının üzerinden geçen 133. günde yayınlanan “Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“25 Şubat 330 tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur: (…) 3- Bugün
iki düşman zırhlısı, ‘Kumkale’ ve ‘Seddülbahir’ mevâziini pek uzun fâsılalarla
ehemmiyetsiz (bir şekilde) bombardıman etmiştir. (…) 4- (...) Düşmanın deniz
tayyaresi, istihkâmât üzerine teveccüh eder iken tayyare bataryalarımızın ateşleriyle
uzaklaşmağa mecbur olmuştur.”

Wolff Ajansı muhabirinin bombardıman izlenimi:
“Bombardımanı yalnız İngiliz donanması icra ediyor”
Alman haber ajansı olan Wolff Telegraphic Bureau’nun özel muhabiri, 2 Mart tarihinde
Çanakkale’den bir haber geçerek, cephede gördüklerini aktarır: “… Bazı arkadaşlarla
beraber, Pazar günü Kal‘a-i Sultaniye’ye muvâsalat ettik. Muhabirler, kumandanın
müsaade-i mahsûsası ile harekât-ı askeriyeyi Kal‘a-i Sultaniye tarassut kulesinden seyr ü
temaşa eylemişlerdir. Bize refakat etmekte olan bir zabit, istihkâmât hakkında malumat
vermekte idi. Meşhûdâtımızın neticesi olarak Kal‘a-i Sultaniye Boğazı’nın iki bin
seneden beri bu derece mükemmel bir suretle ve azm ü metanetle müdafaa edilmemiş
olduğuna kâni‘ olduk. (…) Pazartesi günü istihkâmâta karşı açılan bombardıman
esnasında Fransız donanmasının pek uzakta durmakta ve bombardımanın yalnız
İngiliz donanması tarafından icra edilmekte olduğunu gördük. Gece saat onikide
torpil taharrisine (aramasına) mahsus birkaç geminin ziyâ-yı kamerden (ay ışığından)
bilistifade torpil toplamak maksadıyla Boğaz’a dahil oldukları haber verildi. İstihkâmlar
derhal bu gemiler(in) üzerine ateş açtıkları gibi torpil gemileri de ric‘at ettiler. Bu
gemilerin ric‘atini, Boğaz medhalinde bulunan bir İngiliz sefinesi istihkâmâta karşı
açtığı ateş ile teshil etmeğe (kolaylaştırmağa) çalışıyordu. Hükümet-i mahalliyenin
tedâbîri neticesi olarak civar köyler ahalisi sükuneti muhafaza etmektedir.”

“Asker Çıkarabilirler mi?”
Aynı başlıkla, Noye Fraye Prese’den nakledilen haber şöyledir: “İngilizlerin Meariz
Körfezi’ndeki hareketlerinden oraya asker çıkarmak arzusunda bulundukları(nın)
anlaşıldığı ve maahaza (bununla beraber) karaya asker ihracı (çıkarma) keyfiyetinin
gayr-i kabil (imkansız) denecek derecede fevkalâde müşkil olduğu beyan olunmaktadır.”
Tasvir-i Efkâr, 11.03.1915

Mecidiye ve Hamidiye istihkâmlarının başarılı karşı koyuşları
Alman harp muhabirlerinden bir zat, Çanakkale bombardımanına dair
(Osmanisher Lloyd) gazetesine âtideki beyanatta bulunmuştur:
“Pazar günü öğle vakti (Agamemnon) ve (Nelson) sisteminde iki İngiliz
ve bir Fransız zırhlısı Çanakkale istihkâmâtına karşı ateş açarak Mecidiye
istihkâmına bir gülle yağmuru yağdırmaya başladı. Bunun üzerine, karşı
kıyıdaki Hamidiye istihkâmâtı ağır toplarıyla muharebeye iştirak ederek
hemen ilk endahtlarında üç mermi isabet ettirdi ve bir harp sefinesi saff-
harpten çekilmeğe mecbur oldu. Düşman sefinelerinden birinin saff-ı
harpten çekilmesini Kal‘a efradı (Yaşasın) nidalarıyla ayyuka çıkararak
karşıladılar. Ba‘dehû düşman Hamidiye istihkâmına karşı şiddetli bir
ateş açtı. 35 santimetrelik mermiler büyük gürültüler(le) havayı yararak
geçmeğe başladı. Mermilerin infilakı yeri titretiyordu. Çanakkale’nin bütün evleri sarsılıyordu. Karaya yetişemeyen mermiler,
denizde büyük bir sütun hasıl ediyordu. Dört saat devam eden bir muharabeyi müteakip düşman Çanakkale’nin haricine doğru
çekildi. Düşman donanması dört yüz mermi attığı halde Hamidiye istihkâmına hiçbir zarar îkâ‘ eyleyemedi. Yalnız metruk bir
kışla tahrip edildi. Etrafta bî-hadd ü hesap şerapnel parçaları görülüyor.”
Tanin, 12.03.1915

“Çanakkale’de hava sisli” “Bombardıman bir vakit kazanma oyunudur”
“Kal‘a-i Sultaniye 24 Şubat (Rumi)- Bugün hava İkdam, “Bombardıman mı, Hava Oyunları mı?” başlıklı yorumunda
sisli idi. Zevâle doğru medhalde 3 düşman harp çok ilginç bir tespitte bulunur: “… İşte görülüyor ki bugün yapılan
sefinesi görülmüştür. Bunlar pek uzaklardan bombardıman hakikî bir mahiyeti haiz, ciddi bir teşebbüs değildir.
mehdale karşı ve pek uzun fâsılalarla ateş Biraz daha vakit kazanmak için, hava oyunları kabîlinden bir şeydir.
etmişler ve tabyalarımız tarafından edilen İflasa doğru gidenler, daima böyle oyunlarla zaman kazanmakta
mukabele üzerine çekilmişlerdir.” bir menfaat tevehhüm ve tahayyül eyledikleri gibi İ’tilaf-ı Müselles
Sabah, 11.03.1915
hükümetleri de aynı tarîke sâlik oluyorlar. Fakat ne yanlış yol…”

Churchill: Çanakkale harekâtımız, kötü hava şartlarından gecikti
Ahmed Cevdet ise “Mühim Haberler”de şu bilgiyi geçer: “Lozan
9 Mart – İngiltere Bahriye Nazırı Lord Churchill, İngiliz-Fransız
Filosunun Çanakkale’deki harekâtı havaların fenalığı hasebiyle
teahhura uğradığını (geciktiğini) beyan eylemiştir.”
İkdam, 11.03.1915

88