Page 344 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
YURTTA ZAFER ÇANAKKALE
KUTLAMALARI İkdam, 16 Temmuz 1915
ZAFERİ
1915-1916

“İkdam, cephede askerlere dağıtılmak üzere orduya ücretsiz yüzlerce gazete gönderiyor”

İkdam’dan, gazi ve yaralılara kitap gönderiyor
M. Burhaneddin’in “Çanakkale Mektubu” içindeki “İkdam’ın Hediyesi” bölümünde bu ilginç
hediye anlatılır:
“… İkdam’ın Hediyesi – Alman matbaa ve kitapçılarının hastahanelerdeki mecrûhîne yaralarının
ızdırabâtını hissettirmemek, onlara hoş vakitler geçirtmek için kitaplar, gazeteler göndermekte
oldukları malumdur. İkdam da bir müddetten beri orduya meccanen göndermekte olduğu yüzlerce
gazeteleri ile böyle bir hizmet-i hayriyede bulunuyor. Kıtaâta tevzî‘ olunan bu gazeteler zabitan
ve efrad tarafından memnuniyetle okunuyor. Mütevazi’ askerlerimiz kendi kahramanlıklarına ait
yazılar okunurken [Vatanımıza borcumuzu eda ediyoruz. Çok bir şey yapmadık.] diyorlar. Koca
arslanlar hem şecî’ hem fedakâr, hem de fevkalade mütevazi‘dirler. Yaptıkları âlî hizmetlerin medh
ü takdir edilişinden âdetâ mahcup oluyorlar. Yaptıklarının daha yüz mislini ifa edemediklerine
âdetâ müteessifler. İkdam’ın bu hatır-nevâzâne hediyesi şükran ve memnuniyeti mucip olmaktadır.”
İkdam, 16.07.1915

Kadınlar gazilerin mektuplarını yazıyor
“Gazilerimizin Mektupları” başlıklı haberde, “Asâkir Âilelerine Yardımcı Hanımlar Cemiyet-i Muhteremesi
azasından bazı hanımlar dün şehrimizdeki hastahanelerden bazılarına giderek muhterem gazilerimizin
mektuplarını yazmışlardır” bilgisi veriliyor.
Tasfir-i Efkâr, 09.05.1915

Ünlü isimler, Türk Ocağı’nın Çanakkale toplantısında
Tasfir-i Efkâr’ın “Türk Ocağı’nda” haberi, Çanakkale ile ilgili yapılacak toplantıyı ve katılımcıları
bildiriyor:
“Önümüzdeki Cuma günü öğleden sonra ikide hanımlara, akşamı dokuzda beylere aşağıdaki düzen
üzere bir müsamere verilecek ve bundan alınacak para ile yaralı gazilerimize Türk …, Türk Yurdu ve
Ocak namına hediye alınacaktır.
Hanımlar Kısmı:
1- Halide Edib Hanım tarafından ‘Çanakkale’ namındaki menşur şiir okunacak.
2- Mehmed Emin Bey tarafından ‘Çanakkale’ hakkında yazdıkları son şiir inşâd olunacak.
3- Halid Ziya tarafından ‘İçtimaî’ bir musahebe (sohbet) yapılacak.
4- Kemanî Zeki Bey’in nezareti altında müntehap (seçilmiş) parçalar çalınacak.
5- Abdülhak Hâmid Bey’in ‘Nesteren’den’ bir parçayı Râşid Rıza, Muvahhid ve Şadi Beyler temsil edecek.
Erkekler Kısmı:
İstanbul Mebusu Hüseyin Cahid Bey tarafından ‘Bizde Teceddüd’ unvanlı bir musahabe yapılacak,
Mehmed Emin Bey Çanakkale şiirlerini okuyacaklar, musiki, temsile ait parçalar tekrar olunacaktır.”
Tasfir-i Efkâr, 18.05.1915

Viyana’da ‘Çanakkale Alınamaz’ temsili veriliyor
Tasfir-i Efkâr’ın “Çanakkale Müdafileri Şerefine” başlıklı haber: “Viyana 13 Temmuz – 23 Temmuz’da
Budapeşte Hilal-ı Ahmer Heyeti tarafından Çanakkale müdafilerinin şerefine olarak ‘Nemçeti Park’ta bir
müsamere icra edilecektir. Bu müsamerede ‘Çanakkale Alın(a)maz’ namında bir oyun verilecektir.”
Tasfir-i Efkâr, 15.07.1915

Çanakkale Savaşı’ndan filmler, yazlık sinemada
“Müdafaa-i Milliye Menfaatine” düzenlenen gösteri hakkındaki ilan şöyledir: “Müdafaa-i
Milliye Cemiyeti tarafından suret-i mahsûsada aldırılan Çanakkale menâtık-ı harbiyesi
(harp sahaları) sinema şeritleri yarınki Perşembe günü saat dörtte ve akşamı saat dokuzda
Tepebaşı yazlık bahçe sinemasında.”
Sabah, 08.09.1915
Ganimetler Askerî Müze’de ziyarete açılıyor
“Ganâ’im Teşhiri” başlıklı duyuru şöyledir: “Seddülbahir’de bidâyet-i ihraçta (çıkarmanın başlangıcında)
İngilizlerden iğtinâm edilen (ganimet olarak alınan) envâ‘ ve elvân-ı muhtelifede berrî ve bahrî (çeşitli
nev‘ ve renkte kara ve deniz bandıra flamaları) ve birinin üzerinde ‘Irrezistibıl’ kelimesi ve diğerlerinde
muhtelif marka ve işârât mevcut 10 adet bandıra ile 10 adet envâ‘-i muhtelife işârât ve sâire filaması,
muhtelif renk ve nev‘ide 39 adet berrî, bahrî zabit, efrad ve tayyareci şapkaları Harbiye Nezaret-i
Celîlesinden berâ-yı teşhir (sergilenmek için) dün Müze-i Askeriyeye irsâl kılınmıştır (gönderilmiştir).
Mevcudu binlere bâliğ olup numune suretiyle mersûl ganâim-i mezkûreye (gönderilmiş olan anılan
ganimetlere) Müzece lazım gelen etiketler ta‘lîk edilmiş (asılmış) olup bugün enzâr-ı temaşaya (ziyarete) arz olunacaktır.”
Sabah, 19.11.1915

“Tatler, Gelibolu’da”
İngilizle Fransızlar, cephede savaşan askerlere gazete dağıtılmasına özel önem veriyor. İngiliz gazetelerinden Tatler de, savaş
boyunca İngiliz askerlerinin kahramanlıklarını öven, onları motive eden haberler yapmıştı. “Tatler Gelibolu’da” başlığı altında
askerleri Tatler okurken gösteren büyük bir fotoğraf yayınlayan gazete, Türk siperlerini alan askerlerin zevkle tonik içtiklerini
belirterek, onları “Eski ve değerli bir dostla kısa bir moladan memnun Lancashier’ın kahraman askerleri” diye tanıtıyordu.
The Tatler, 11.08.1915
344