Page 336 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI Die Neue Zeitung, 10 Temmuz 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Arıburnu ve Seddülbahir’de bugünkü vaziyet Müttefiklerin taarruz ettikleri
21 Haziran’dan evvelki vaziyetin aynıdır”

Çanakkale’deki Osmanlı oyunu:
Önce siperi terk et, sonra gelen düşmanı mahvet
“Çanakkale Muhârebâtı” başlıklı haber, harp muhabiri Mösyö (Şerayner)
tarafından Berlin’de Associated Press’e çekilen bir telgrafnameye yer verir:
“Gelibolu 11 Temmuz – Son hafta zarfında Arıburnu ve Seddülbahir’de
vukû‘ bulan harekât, Müttefikînin Osmanlı siperlerine karşı icra ettikleri
hafif ve tesirsiz hücumlara münhasır kalmıştır ki bu muhâcemelerinde
(hücumlarında) Müttefikîn zâyiât-ı külliyeye düçar olmuşlardır.
Temmuzun yedisinde, Müttefikîn topçusu piyadesini himaye ederken
kendi siperlerine humbara yağdırdı. Osmanlı topçusu fevkalade icra-yı
faaliyet ediyor. Anadolu sahiline, Seddülbahir cephesine yeni bataryalar
getirildi ve bunlar Temmuz’un altısından beri Müttefikîne insanca
ve maddeten pek çok zâyiât verdirdiler. Müttefikînin ordugâh ve istinâdgâhları daimî surette ateş altında bulunmaktadır.
Seddülbahir’de Temmuz’un altısıyla onunda İngiliz ve Fransızların müteaddit cephane depoları berhava oldu. Bu da başlıca
Anadolu sahilindeki bataryaların tesiriyle husule gelmiştir. İşbu bataryalara Müttefikînin top ateşi tesir etmediği gibi Alman
tahte’l-bahrlerinin vücudu da donanmanın hücum ve taarruzuna mâni‘ olmaktadır. Görüştüğüm İngiliz esirlerinin ifadelerine
nazaran Osmanlı askerleri, evvela siperin bir kısmını mahsus tahliye edip bilahare, Müttefikîn askeri hücum ettiği esnada onları
dehşetli ateş altına almaktadırlar. Bu tarz-ı hareket Osmanlılarca sevimli bir oyun hükmüne girmiştir. Arıburnu ve Seddülbahir’de
bugünkü vaziyet Müttefikînin taarruz ettikleri 21 Haziran’dan evvelki vaziyetin aynıdır ki o tarihten beri de onların taarruzâtı
hitam (son) bulmuştur.”
Tasfir-i Efkâr, 14.07.1915
Askerlerin iftar eylemeleri hakkındaki feteva-yı şerife
Sabah, birinci sayfadan Ramazan ayına girildiğini duyurarak, “Me‘âlî-i
İslamiyenin Tecellisi Uğrunda” başlığıyla askerlerin oruç tutmamalarına
cevaz veren fetvanın yayınlandığını bildirir: “Asâkir-i Şâhâne’nin hasbe’l-
cihad Ramazan-ı Şerif’te iftar eylemeleri (oruç açmaları) hakkındaki
cevaz-ı şer‘îyi mutazammın feteva-yı şerife Osmanlı Ordu-yı Hümâyûnu
Başkumandanlığı Vekâlet-i Celilesi’ne gönderilmiştir…”

“Arıburnu’nda kaçamayan düşman, dereler içine dökülüp kalmıştır”
13 Temmuz 1331 tarihli “Tebliğ-i Resmî”de Çanakkale cephesinden şu
haber verilir:
“30 Haziran 331 tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
(…) 2- Çanakkale cephesinde 29 Haziran öğleden evvel sekiz buçukta
Arıburnu’nda düşman cephede şiddetli top ve tüfenk ateşleri icrasından
sonra bir kısım efradını bomba atmak suretiyle sağ cenahımıza sürmek
teşebbüsünde bulunmuş ise de bu hareketleri ateşlerimizin karşısında
tamamıyla kırılmış ve düşmanın ric‘atiyle nihayetlenmiştir. Sol cenahta dahi
buna benzer bir teşebbüsleri suhûletle (kolaylıkla) def‘ edildi. Düşmanın
bu cenahtan firarı pek serî olmuş ve kaçamayanlardan bir kısmı dereler
içine dökülüp kalmıştır. Bu neticede kıtaâtımız meydandan birçok silah,
cephane ve techizât toplamıştır. Seddülbahir’de aynı gün öğleden evvel her
iki cenahdan bir kısım donanmasının muavenetiyle kesîf bir topçu ateşini
müteakip sağ ve sol cenahlarımıza taarruza başlamış ve sağ cenahımıza
karşı üç defa tekrar ettikleri taarruz telefât-ı külliye (büyük can kayıpları) ile
tard edilmiştir. Sol cenahda ise muharebe geceye kadar mevzi-î (lokal) siper
müsadamesi şeklinde neticesiz devam etmiştir. Bu cenahda düşmandan iki
adet makineli tüfenk iğtinâm ettik. Dünkü muharebede düşman hemen
altmış binden fazla topçu cephanesini sarf edip azîm zâyiâta düçar olduğu
halde arzu ettiği muvaffakıyeti elde edememiştir. (…)”

İstanbul yolu müşkil
“Çanakkale Taarruzu Hakkında” başlıklı yazıda Politiken gazetesinin “İstanbul’a berren ve bahren (karaden ve denizden) müşkil
yol” başlıklı bir makale yayınladığı belirtilerek, “Çanakkale taarruzu Müttefiklere zâyiât-ı azîmeye (büyük can kayıplarına) mal
olmuştur. Sefâin-i harbiye (savaş gemileri) birbirini müteakip Alman veya Türk tahte’l-bahrleri tarafından gark edildi. Gelibolu
Şibh-i Ceziresi’nde (yarımadasında) kanlı muharebeler bilâ-fâsıla devam etmektedir. Bir hafta mukaddem İngiltere Başvkili
Asquit İngilizlerin Çanakkale’de(ki) zâyiâtı(nın) yekûnunu Mayıs nihayetine kadar 38.636 kişi olmak üzere tahmin eylemişti. Son
günler zarfında vukua gelen şiddetli muharebât üzerine zâyiât şimdi hiç şüphesiz pek ziyade artmıştır. İstanbul yolunun bu kadar
müşkil olduğu evvelceden (önceden)düşünülmüş olsa idi ağleb-i ihtimale göre asla böyle bir teşebbüse kıyâm edilmeyecek idi”
bilgisi veriliyor.
Sabah, 14.07.1915

İttifak Basınında Türk Ordusu ve Çanakkale
İttifak basını, Çanakkale zaferine ve Türk ordusuna giderek daha fazla yer ayırıyordu. Avusturya’da yayınlanan Die Neue
Zeitung, Çanakkale Savaşı sürerken, sevkiyat için Ayasofya meydanında toplanmış Türk birliklerinin resmini kapağına
taşımış ve geniş yer vermişti:
Gazetenin birinci sayfasındaki fotoğrafın yazısı şöyleydi:
“Türk birlikleri sevkiyattan önce İstanbul’da Ayasofya Meydanı’nda.”
Die Neue Zeitung, 10.07.1915

336