Page 298 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
ÇANAKKALE
KARA SAVAŞLARI Karagöz, 19 Haziran 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Alman tahte’l-bahrlerinin muvaffakıyetle iş görmesi, İngiliz ve Fransız filosunun
firar ederek Malta’ya iltica etmesine sebep oldu”

“Şiddetli fakat tesirsiz bir topçu ateşine başladılar”
Sabah, “Çanakkale’de” başlıklı haberde, Anadolu ve Rumeli
tarafındaki gelişmeleri, Milli Ajans’ın muhabirlerinden
duyurur: “Çanakkale 3 Haziran – [Anadolu mıntıkası
muhabirimizden] Boğazların vaziyet-i umûmiyesinde tebeddül
yoktur. Bataryalarımız muvaffakıyetle düşman topçu ve
piyadelerini ateş altına almaktadır. [Milli]
Çanakkale 3 (Haziran) – [Rumeli mıntıkası muhabirimizden]
Anadolu bataryalarımızın birkaç günden beri devam eden muhrip ateşi altında bunalan düşman, en nihayet topçu mevziini
tebdile mecbur kaldı. İngiliz ve Fransızlar, bu sabah şiddetli fakat tesirsiz topçu ateşine başladılar. Tarafımızdan edilen şedîd
mukabele neticesinde, düşmanın topçu ve bomba endahtına mahsus makine mevâzi’i kısmen tahrip edildi. [Milli]”
Sabah, 18.06.1915

“Mevzilerimiz üzerinde uçan tayyareyi vurup düşürdük”
227’inci günkü “Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“4 Haziran 331 (17 Haziran 1915) tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ
olunmuştur:
1- Çanakkale cephesinde, 2 Haziran sabahı bir düşman tayyaresi ‘Arıburnu’
karşısındaki mevziimiz üstünde uçarken sol cenah topçu ateşlerimizle
tahrip edilmiş ve mezkûr tayyare düşman siperleri gerisine düşürülmüştür.
Dün ‘Arıburnu’ ve ‘Seddülbahir’ cihetlerinde mühim bir vak‘a olmamıştır.
Boğaz sahil bataryalarımız ‘Seddülbahir’de düşman topçu mevzileriyle
kıtaâtını ve bir nakliye kolunu bombardıman ederek koldaki arabalardan birini berheva etmiştir…”
Tasfir-i Efkâr, 18.06.1915

“Çanakkale’nin zorlanması meselesine bitmiş nazarıyla bakılabilir”
“Müttefikînin Çanakkale’de Adem-i Muvaffakıyeti” başlıklı haberde
yabancıların yorumlarına yer verilir: “Selanik’te neşr olunan (Nea
Alitya) gazetesi yazıyor: Müttefikînin (Müttefiklerin) Fransız ve İngiliz
tebligatlarındaki muvaffakıyetlerine rağmen Çanakkale’nin zorlanması
meselesine tamamen bitmiş nazarıyla bakılabilir. Müttefikîn orada
kat‘î surette mağlup olmuşlardır. Çanakkale cephesinde karaya ihraç
olunan kuvvet Türklerle vâki‘ olan muhtelif ve kanlı müsâdemâtta
hemen mahv olmuştur denilebilir ve yeni kuvvâ-yı muâvine (destek
kuvvetleri) celb etmeyince bir şey yapmağa muvaffak olmaları
ademü’l-imkandır (imkansızdır). Çanakkale civarında Alman tahte’l-
bahrlerinin muvaffakıyetle iş görmesi, İngiliz ve Fransız filosunun
oradan firar ederek Malta’ya iltica etmesini mucip oldu. (…)”
Sabah, 19.06.1915

“Düşman, kokulu gaz yayan patlayıcı madde kullanıyor”
“Tebliğ-i Resmî” şöyledir: “5 Haziran 331 (18 Haziran 1915) tarihiyle Karargâh-ı
Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
1- Çanakkale cephesinde: 3 Haziran’da topçularımız ‘Arıburnu’nda düşmanın mitralyöz
ve mühim tarassut (gözetleme) mevzilerini tahrip eylemiş ve bir topunu körletmiştir. Bir
alayımız sağ cenahta düşman siperlerinden bir kısmını zapt u işgal eylemiştir.
Dün ‘Arıburnu’ ve ‘Seddülbahir’ mıntıkalarında hafif piyade ve topçu ateşleri devam
etmiş, mühim bir vak‘a geçmemiştir. 1 Haziran’dan itibaren ‘Arıburnu’ndaki düşman,
topçu mermileri içinde fena kokulu gaz neşr eden mevâdd-ı infilakıye istimal
etmektedir…”

“Dom dom kurşunu ve Senegallilerin satırlarından sonra
şimdi de zehirli gaz kullanıyorlar”
“Vaziyet-i Umûmiye-i Harbiye” köşesinde ise şu önemli yorum vardır:
“Garp cephesinde, Almanlara karşı kay ettirici (kusturucu), zehirleyici, boğucu dumanlar
ve fena kokulu gazlar neşr eden hilaf-ı insaniyet (insanlığa aykırı) mermiler kullanmakta olan İngiliz-Fransızlar, 1 Haziran’dan (14
Haziran 1915’ten) beri Arıburnu’nda dahi fena kokulu gazlar neşr eyleyen topçu mermileri istimal eylemeğe başlamışlardır. Dom
dom kurşunlarından, Senegallilerle Hintlilerin satırlarından sonra müsemmem (zehirli) gazlı mermiler istimal eden (kullanan)
Fransız-İngilizler hâlâ muhibb-i insaniyet (insaniyet-sever) olduklarından dem vursunlar!”
Tasfir-i Efkâr, 19.06.1915

İngilizlerin Deniz Hâkimiyeti Öldü mü?
İngilizlerin denizlerdeki hakimiyeti ile ilgili genel kabul gören fikir en büyük darbeyi Çanakkale Savaşlarında almıştı. Bu
“efsane”nin sonunun geldiğini iddia eden Karagöz’deki karikatür:

“Hacivat – Kikirikler(in) ölmesine ağlaşıyorlar Karagöz.
Karagöz – Vaktiyle düşüne idiler, ne yapalım Hacivat? Dipte kumu bol olsun.”
(Tabuttaki yazı: “Deniz Hakimiyeti”)
Karagöz, 19.06.1915

298