Page 136 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
18 MART ÇANAKKALE
ZAFERİ İkdam, 24 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Gelecekleri varsa görecekleri de var” sözünün hem denizi, hem de karayı şâmil olduğunu beyan eyleriz”

“Gelecekleri varsa, görecekleri de var”
Sabah, “Vaziyet-i Askeriye” başlıklı yorum bölümünde şunları yazıyor:
“… Her halde Çanakkale haricindeki mıntıka-i bahriyede müteaddit zırhlı
saklayan ve bunlara yenilerini iltihak ettiren düşmanlarımızın muhacemât-ı
cedîdede (yeni saldırılarda) bulunmaları bizce evvelden muntazar (beklenen)
bir hareket olup, bu babda diyeceğimiz şey, 5 Mart muharebesinden evvelki
sözümüzün tekrarından –yani ‘Gelecekleri varsa görecekleri de var’ kelam-ı
meşhurundan– ibarettir. Bir defa geldiler, gördüler, ikinci defa gelirlerse yeniden
görürler.
Düşmanlarımızın Bozcaada’da ve diğer cezâyirde asker cem‘ etmekte (toplamakta)
oldukları hakkında arasıra vârid olan telgrafnamelere gelince: Bunlar hakkında
da ‘Gelecekleri varsa görecekleri de var’ sözünün hem denizi, hem de karayı
şâmil olduğunu beyan eyleriz. Boğaz istihkâmlarına karadan yaklaşmak,
düşmanlarımıza denizden vukû bulan teşebbüslerinin birkaç misli zayiata ve daha
büyük bir mahcubiyete mal olacağını, şayet böyle bir teşebbüste bulunurlarsa,
vukuat ispat eyleyecektir. Bu muharebenin Osmanlılarca her ihtimal nazar-ı itibara
alınarak ihtiyâr edilmiş olduğunu 5 Mart tecrübesi muhasımlarımıza gösterdi…”
Sabah, 24.03.1915

“Türkler, karadan torpil atan cihaza sahip”
İkdam, “Cihad-ı Ekber” bölümünde “Düşmanın Tehlikeli Mevkii” başlığı altında bir habere
yer veriyor: “Berlin 22 Mart- Daily News gazetesinin Bozcaada muhabiri Çanakkale’de İngiliz
ve Fransız donanmaları için en tehlikeli vazifenin henüz başladığını beyan ve itiraf etmektedir.
Çanakkale ve karşı sahilde istihkâmâtının bombardıman edilmesi için bir mevki bulununcaya
kadar filo sahil bataryalarının ateşine maruz kalmak mecburiyetini hisseyliyor. Türklerin karadan
torpil atmaya mahsus cihazları(nın) bulunması da muhtemeldir. Bu cihazlar, boğazın en dar
yerinden geçerken sefâini bombardıman etmeğe hizmet eyleyecektir.”

Karaya çıkmadan olmaz
“Flemenklilerin Hayreti” başlıklı haber: “Müttefiklerin Çanakkale Boğazı istihkâmâtına
taarruzları kendileri için müsait bir netice vermemiştir. Evvelce karaya çıkarılacak asker(i)
hazırlamaksızın neden bu işe teşebbüs ettiklerini anlayamıyoruz.”
Sabah, 24.03.1915

“Bataryalar vazifelerini en iyi şekilde yaptılar”
Milan mahreçli ve “Osmanlı Topları” başlıklı haber: “(Korya Dellasera)nın mütehassıs-ı bahrîsi
yazıyor: “İrrezistıbıl” zırhlısının ziyâ‘ı (kaybı) Osmanlı toplarının müessir ateşinden neş’et etmiştir.
Kal‘a-i Sultaniye Boğazı bataryaları vazifelerini en âlî derecede ifa etmişlerdir ki müttefikler
donanması hakkında aynı şey söylenemez…”
Sabah, 24.03.1915

Karaya oturan zırhlı
İkdam, birinci sayfasında Goluva’nın fotoğrafını yayınlayarak şu ibarelere yer veriyor: “Bombardıman esnasında hasar-zede
olduğu Fransız tebliğ-i resmîsinde beyan ve itiraf edilen ve görünüşe nazaran bu kere karaya oturduğu tahmin edilmekte
bulunan Fransızların (Goluva) Zırhlısı.”

Yeni savaş gemileri gönderiyorlar
“Diğerlerini Göndermişler!...” başlıklı haber: “Roma 21 Mart (A) – Müttefiklerin Çanakkale taarruzuna iştirak için diğer
sefâin-i harbiyeyi mevki-i harbe i‘zam eylediklerini (gönderdiklerine dair) gazeteler haberler alıyorlar.”

Boğaz’ı geçmek pek azim masrafları icap ettiriyor
“(Bove)nin Ziyâ‘ı Fransızlar İçin Pek Giran…” başlığı altında İkdam’ın yaptığı yorum şöyle:
“Noye Fraye Prese gazetesi (Bove) namındaki Fransız zırhlısının keyfiyet-i garkına dair neşr eylediği bir makalede diyor
ki: “Osmanlılar Çanakkale muharebatında pek mühim bir muvaffakıyet ihraz eylemişlerdir. (Bove) namındaki Fransız
saff-ı harp sefinesinin Boğaz medhalinde gark olduğunu geç vakit haber alıyoruz. Bu ziyâ‘ (kayıp) Fransızlar için pek giran
olacaktır.
Esasen (Bove) ve (Sofran) saff-ı harp gemilerinin bataryalardan atılan mermilerin isabeti ile hasar-zede oldukları evvelce
haber verilmiş idi. İngiltere’nin Agamemnon, Koren Valis, Dublin, Ametist ve Quen Elizabeth zırhlıları da bir daha harbe
iştirak edemeyecek surette hasara uğramışlardır. Dersaadet’i zapt etmek ve Rusya’nın hesabına Boğazları açmak İngiltere
ve Fransa için ne kadar azim mesarifâtı icap ettirmekte olduğu gün geçtikçe daha ziyade tezahür ediyor. Fransa ve İngiltere
hükümetleri Rusya Çarını kendi taraflarında tutabilmek için pek büyük mali fedakarlıklar ihtiyârına razı olmuşlardır.
İngiltere Boğazların Rusya idaresine geçmemesi için kan dökmüştü. İhtimal ki (Balaklava) ve (Sivastopol) kurbünde
İngilizlerin döktükleri kanlara şahit olan İngiltere’de birçok ihtiyar adamlar mevcuttur. İşte İngiltere, Rusya Çarını elden
kaçırmamak için, vaktiyle müdafaası uğrunda kan döktüğü davasından, an‘anâtından bile sarf-ı nazar ediyor. Şimdi
bu vukuât-ı maziyyeye şahit olup İngiltere’de henüz ber-hayat olan ihtiyarlar, hem-cinslerinin (Sivastopol)da boş yere
kanları(nın) dökülmüş olduğunu görerek kim bilir şimdi ne kadar müteessir olacaklardır…”
İkdam, 24.03.1915

136