Page 124 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

Basında
18 MART ÇANAKKALE
ZAFERİ Sabah, 21 Mart 1915
ZAFERİ
1915-1916

Fransızlar “Bove’nin torpile çarparak battığını ve Goluva zırhlısının uğradığı hasarâttan dolayı şimdilik hatt-ı
harpten çakmağa mecbur kaldığını” söylüyor

Projektörler aydınlattı, öbüs bataryaları gemileri vurdu
“Bir Gece Hücumunun Adem-i Muvaffakıyeti” başlıklı haberde, Alman “Noye Fraye Prese”de
görülen bir bilgiye yer veriliyor: “İki gün sükuttan sonra Çarşamba günü(nün) gecesi ilk defa
olarak büyük mikyasta bir gece hücumu vuku bulmuştur. Saat on birde bir İngiliz kruvazörü
ile müteaddit torpido-botu şedid bir bombardımana başlamıştır. İstihkâm projektörleri ve obüs
bataryaları mukabelede bulunduğundan bütün ufuk adeta alevlere gark olmuş ve zemin millerce
mesafe titremekte bulunmuştur. İlk muharebe bir saat devam eylemiştir. Sabahleyin saat ikide
tekrar muharebeye başlanmıştır. Aynı zamanda İngilizler tarafından torpil hattında yol açmak
için torpil toplayıcılar gönderilmiştir. İki taraftan şedid ateş devam eder iken İngiliz kruvazörüne
bir obüs mermisi isabet ederek geri çekilmiştir. Üç torpil taharri sefinesi gark olmuş ve diğerleri
dahi maksatlarına nail ol(a)maksızın Osmanlıların ateşi tarafından takip olunarak firar
eylemişlerdir. Osmanlılar tarafında zayiat yoktur. Projektörler sâlim bulunuyor.”
Sabah, 21.03.1915

Torpil toplayacak asker bulamıyorlar
Sabah gazetesi, “Torpil Toplayan Yok” haberinde, düşmanın ölüm riskinin yüksek olması
sebebiyle torpil toplayacak asker bulamadığını haber veriyor: “Noye Fraye Prese’de görüldüğüne
nazaran Cenevre’de Lokal Ancayker’e âtideki telgrafname keşîde edilmiştir (çekilmiştir):
Çanakkale Boğazı’nda ve İzmir’de torpil toplamağa yazılacak efrad (askerler) pek yüksek ücret
ve mükafat teklif olunduğu halde, Fransız ve İngiliz donanmasında torpil toplamakta mütehassıs
efrad pek az bulunmakta ve bu dahi son muharebâtta mütehassıs efradın resmî zayiat listelerinde
gösterilen miktardan pek fazla telefât verdiği anlaşılmaktadır.”
Sabah, 21.03.1915

Fransızlara göre gemiler torpile çarparak batmış
Gazete, Fransız resmî bildirisindeki bilgilerden hareketle “Kendileri de İtiraf Ediyor”
başlıklı bir haber yapmış: “Roma 20 Mart – Fransız tebliğ-i resmîsi Müttefikler
donanmasının Çanakakle Boğazı’nda uğradığı zayiatı itiraf etmekle beraber Türklerin parlak
muvaffakıyetlerinin ehemmiyetini azaltmak için zayiat-ı vâkıayı torpil infilakına atfetmeğe
çalışmaktadır. Halbuki tebliğin birinci kısmı Türk topçularının isabet-i endahtını teslim
ediyor. Bahriye Nezareti’nin beyannamesi mâh-ı cârî-i Efrencî’nin onsekizinde vukû‘ bulan
muharebede Müttefikler donanmasının gayet şiddetli bir ateşe maruz kaldıklarını ve gemilerin
torpillere çarptığını ve bu muharebe esnasında elde edilen netâyicin hayli zayiata mal
olduğunu, ‘Bove’nin torpile çarparak battığını ve ‘Goluva’ zırhlısının uğradığı hasarâttan dolayı
şimdilik hatt-ı harpten çakmağa mecbur kaldığını ve Türklerin ateşi ile İngiliz gemilerinin dahi
hasarâta uğradığını ve torpile çarparak iki İngiliz zırhlısının battığını yazmaktadır. Suriye’de
bulunan ‘Dördüncü Hanri’ zırhlısının ‘Bove’nin yerine harekât-ı harbiyeye iştirak için emir
almış olduğu ve ‘Bove’(nin) mürettebatının ne olduğu malum olmadığı ve bunların kısmen
tahlis edildiği (kurtarıldığı) zannolduğu işbu beyannamede zikredilmektedir.”
Sabah, 21.03.1915

“Bove’ye 2, Elizabeth’e 5, İnfleksibıl’a 4 mermi isabet etti”
İkdam, savaşın 142. gününde Milli Ajans tarafından geçilen “Tebliğ-i Resmî”yi aynen yayınlar:
“7 Mart 331 tarihiyle Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
1- Çanakkale muharebâtından anlaşıldığına nazaran, batmazdan evvel Fransız ‘Bove’ zırhlısına
toplarımızdan büyük çaplı iki mermi isabet ettiği yan taraftan icra edilen tarassudâtla
kat‘iyen taayyün ve tahakkuk etmiştir. İngiliz [Quen Elizabeth] zırhlısına obüslerimizden
beş, [İnfleksibıl] zırhlısına dört mermi isabet(i) vâki‘ olmuştur. Tarafımızdan yalnız bir uzun
menzilli top hasara uğramıştır. Efrad zayiâtı pek az, takriben yirmi şehidden ibarettir...”
İkdam, 21.03.1915

Fotoğraf Altlarındaki Zafer…
Servet-i Fünun’un 25 Mart tarihli sayısının içinde yer alan Çanakkale ile ilgili bilgiler de fotoğraf altlarına sıkıştırılmıştır. Muhtemelen
derginin tekrar hazırlanmasının mümkün olmadığını düşündüklerinden bu yolla haber vermeyi tercih etmişler. Bu arada belirtmekte
fayda var ki; o dönem gazeteleri yazıların arasına, yazıdan bağımsız ve tabii ilgisiz fotoğraflar da koyabiliyorlardı.

Üstteki fotoğrafın yazısı:
“Çanakkale’ye taarruz eden düşman sefain-i harbiyesinden şanlı Osmanlı askerlerinin müdafaât-ı kahramanânesiyle Boğaz’ın medhalinde
batırılmış olan Fransız zırhlısı (Bove / Bouvet)”
Alttaki fotoğrafın yazısı:
“Çanakkale medhalinde bataryalarımızın ateşi(nin) tesiriyle gark edilen (İrrezistibıl) İngiliz zırhlısı”

Servet-i Fünun, 25.03.1915

124