Page 538 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

DÜŞMANIN
Basında
ANAFARTALAR’DAN ÇANAKKALE
ÇEKİLMESİ Tasvir-i Efkâr, 10 Ocak 1916
ZAFERİ
1915-1916

“Kahraman birliklerimiz düşmanı Gelibolu Yarımadası’nda işgal etmekte olduğu son mevziden,
Seddülbahir mıntıkasından da tard ettiler”

“Türk ve İslam neferinin emsalsiz yiğitliği ve Allah’ın
inayeti ile kazanılan zafer”
Gazetenin “Düşmanlarımız Seddülbahir’den Def
ü Tard Olundu” başlıklı haber şöyledir: “İngilizler
(Anafartalar) ve (Arıburnu)ndan ric‘at ve firarlarından
beri daima, vukuuna muntazır bulunduğumuzu
söylediğimiz ve dünkü resmimizin altındaki
yazılarımızda da bir an evvel idrakine mazhariyeti eltâf-ı
Subhaniyeden (Allah’ın lütuflarından) niyaz eylediğimiz
netice, nihayet husule geldi: Kahraman kıtaâtımız
düşmanı (Gelibolu) şibh-i ceziresinde işgal etmekte
olduğu son mevziden, (Seddülbahir) mıntıkasından da
tard ettiler. Osmanlı ordusunun azm-i bülendi (büyük
azmi), düşmanın tard u def‘i hadise-i ahîresinden
ziyade, sekiz dokuz aydan beri gösterilen mukavemet-i
kahramâne ile haiz-i şân ve şereftir. (…)”
Fotoğraf altı yazısı: “Düşmanlarımızın Çanakkale’deki
zâyiât-ı berriye ve bahriyesini (kara ve deniz kayıplarını)
gösterir resimler / Düşmanların Çanakkale’de
tutundukları son saha olup askerlerimizin savleti
(saldırısı) karşısında bu defa terk ve tahliye ettikleri
(Seddülbahir) mıntıkasının kuşbakışı haritası.”

“Küçük tüfenkli yetim talebeler, şehirde zafer
yürüyüşü yaptılar”
“Tes‘îd-i Zafer” başlıklı haberde ise şehirdeki zafer
kutlamaları anlatılır:
“Dün sabah, (Seddülbahir)deki düşman kuvvetlerinin
tard u def‘i müjde-i zaferinin berkî bir sür‘atle
şehrimizde şüyû‘ ve intişarı (yayılması) üzerine
derakap (derhal) bütün şehir sancaklarla donatılmış
ve her tarafta ahali tezahürat-ı nümayişkârâne icrasına
başlamışlardır. Mekâtib-i muhtelife (çeşitli mekteplerin)
talebesi kafile kafile vatan şarkıları okuyarak, meşy-i
askerî (askerî yürüyüş) ile caddeleri dolaşmak suretiyle
izhar-ı şâdumânî eylemişlerdir (sevinç gösterileri
yapmışlardır). Bu tezahürata muharebe meydanlarında
feda-yı cân eden kahramanlarımızın yetimlerinden
mürekkep olan Darüleytam talebesi de iştirak
etmişlerdir. Küçük tüfenklerle mücehhez (donanmış)
bulunan ve fifre (tahta flüt), boru (borazan) ve trampet
çalarak ve bir meşy-i askerî (askerî yürüyüş) ile Meclis-i
Mebûsan, Harbiye Nezareti ve sâir bazı nezaretler
pîşgâhına (bakanlıklar önüne) giderek vatan şarkıları
teganni eden (söyleyen) bu şühedâ eytâmının (şehid
yetimlerinin) Maarif Nezareti önünde bulundukları
zaman vukua gelen bir hadise cidden pek ziyade bâdî-i
teessür ve rikkat olmuştur.
Şöyle ki: Maarif Nezareti önünde, Darüleytam talebesi
ile o sırada oradan geçmekte bulunan kıt‘a-i askeriye
(askerî kıta) yekdiğerine tesadüf etmekle şehid yavruları
derakap gazi amcalarına râsime-i selam ve ihtiramı
ifa eylemek için ‘Selam dur’ vaziyetini almışlardır.
Babalarının kanlarıyla ihraz edilen bu zafer bayramı
gününde, vatanın yarınki askerlerini teşkil edecek
olan bugünkü şehid yavruları ile göğüslerinde yine
Çanakkale’de bu zafer uğrunda kazanılmış birer kırmızı
nişane-i şan ve zafer taşıyan gazilerin yekdiğerini
selamlaması kadar müessir ve ulvî bir levha tasavvur
olunamazdı. (…)”
Tesvir-i Efkâr, 10.01.1916

“Elveda Gelibolu!”
The Graphic ise “Gelibolu’daki Son Günler: Helen Tepesi’nden Tahliye” haberinde çekilmeyi gösteren özel bir resim yaptırır ve
altına “Gelibolu’ya Elveda: Sih Alayının Anzak’da mavnaya binmesi” diye yazar. Çekilme hakkında bilgi veren haritanın yazısı
ise “Gelibolu’daki farklı tahliyelerin kuş bakışı görüntüsü” şeklindedir. Haberde şu cümleler dikkat çekicidir: “6-7 Ocak gecesi
binlerce asker geri çekildi. 8 Ocak sabahı… Hemen hemen bütün hayvanlar alıp götürüldü. Alınamayan tüm araba ve araçlar
baltalarla kırılıp uçurumlardan fırlatıldı.”
The Graphic, 29.01.1916

538