Page 524 - Basında Çanakkale Zaferi 1915

DÜŞMANIN
Basında
ANAFARTALAR’DAN ÇANAKKALE
ÇEKİLMESİ İkdam, 24 Aralık 1915
ZAFERİ
1915-1916

“Gelibolu’da uğradıkları hezimet İngilizlerle Fransızlar için büyük bir âr ve şeyndir (ayıptır)”

“Sıra Seddülbahir’den Deflerine Geldi!”
Aynı başlıklı haberin spotu şöyledir: “Muzafferiyetimiz, müttefiklerimizin memâlikinde
de pek derin bir sürur (u) şâdumâni (sevinç ve coşku) ile karşılandı.” Haritanın altında
ise şu ifadeler vardır: “Türk ordusu için son zafer dolayısıyla daimî bir vesile-i şan ve
zafer teşkil edecek olan Gelibolu’nun umûmî bir haritasıyla düşmanın el’an tutmakta
olduğu Seddülbahir havalisini gösterir harita.”
Seddülbahir’in haritasının yer aldığı haberde şunlar yazmaktadır: “(…) (Anafarta) ve
Arıburnu’ndaki firarlarının ümit ve tasavvurumuzun fevkinde bir inhizam ile vuku
bulduğunu dünkü tebliğimiz vâzıhan (açıkça) gösteriyor. Filhakika (doğrusu) elde
ettiğimiz ganâimin miktarından, İngilizlerin, daimî bir takibden yakayı kurtaramayarak
büyük bir telaşla kaçtıkarı âşikârdır. Karîben (yakın zamanda) Seddülbahir’de son
cepheleri de terke ve [Arıburnu’ndan ve Anafartalardan olduğu gibi] buradan da
ebediyyen uzaklaşmaya mecbur olacaklarına şüphe yoktur.”
İkdam, 24.12.1915
“Saros’a yaklaşmak isteyen torpido ve kruvazör
püskürtülmüştür”
“Tebliğ-i Resmî” şöyledir:
“10 Kanunuevvel 331(23 Aralık 1915) tarihiyle
Karargâh-ı Umûmî’den tebliğ olunmuştur:
(…) 3- Çanakkale cephesinde: Saros adalarına
tekarrüp etmek (yaklaşmak) isteyen beş torpido
ve bir kruvazör topçularımızın endaht eylediği
mermilerden birinin kruvazöre isabetiyle
uzaklaşmışlardır. Seddülbahir’de 9 Kanunuevvel’de
(22 Aralık’ta) sağ cenahımıza devamlı topçu
ateşi icra edilmiştir. Topçularımızın endahtıyla
bazı düşman siperleri ve bomba mahalleri tahrip
olunmuş ve üç mermi isabetiyle düşmanın havan
bataryası iskât edilmiştir (susturulmuştur). Anafarta
ve Arıburnu’nda henüz hesap edilemeyen ganâim
miyânında müteaddit kara torpili atan aletler, köprü
kurmak için pek çok dubalar ile dekovil vagonları
peyderpey taharri (araştırma) müfrezelerimiz
tarafından meydana çıkarılmaktadır. (…)”

“İngiliz ve Fransızlar, bu hezimeti örtüp
saklayamazlar”
“Müttefik Matbuatın Takdîrâtı” başlıklı haberde,
“Gazeteler Türkler tarafından İngilizlerle Fransızlara karşı Gelibolu’da ihraz olunan şanlı
muzafferiyetten bahsetmekte ber-devamdır” denilerek şunlar naklediliyor:
“(Noye Fraye Prese) diyor ki: Türk ordusu ehemmiyeti fevkalade azîm bir muvaffakıyet
istihsal (elde) etti. Bu muvaffakıyet bütün alem-i İslam’da lâ-yuadd in‘ikaslar (sayısız
yansımalar) husule getirecektir. (…) İngilizlerle Fransızların buradan kendi ihtiyârlarıyla
çekildiklerini göstermeğe çalışacakları ve askerlerini Gelibolu’dan Selanik’e ve Mısır’a
nakledecekleri maznûndur (sanılmaktadır). Bunu da yapsalar hezimet-i müdhişelerini
setr ü ihfâ edemezler.”
(Cabet) gazetesi şöyle diyor: Bu hezimetten sonra İngilizler(le) Fransızlar teşebbüslerini
asgarî dereceye getirecekler yahut büsbütün terk edeceklerdir. Çanakkale’deki
muharebâtın bu neticesi Türkiya için layık olduğu pek büyük bir zaferdir…
(Arbayter Caytung) şöyle diyor: İ’tilafçılar Şark’ta mütemadiyen hezimetlere uğradıktan
sonra nihayet Anafartalar’dan ve Suvla Limanı’ndan tard u def‘ edilmişlerdir. Türkler pek
mühim bir muzafferiyet ihraz etmişlerdir.
(Rayhes Post) da şöyle yazıyor: İttifak-ı Murabba‘ (Dörtlü İttifak) tarafından muhtelif
cephelerde ihraz olunan müteaddit muvaffakiyetlere Türklerin şehâmeti yeni bir
muzafferiyet ilave etmiştir. (…)
(Esktra Blat) şöyle söylüyor: Gelibolu’da uğradıkları hezimet İngilizlerle Fransız(lar) için
büyük bir âr ve şeyndir (ayıptır); bilhassa Ruslar için böyledir…”
Tanin, 24.12.1915

Galip sayar kendini Çanakkale’de mağlup olan:
“Savaştaki en büyük amaç… Bir Organizasyon Zaferi: Gelibolu Tahliyesi”
(Sol sütunda) İngilizler, çekilmeyi bir başarı olarak anlatır: “…Her asker, her hayvan, her yük arabası son âna kadar
patlatılması için kasten bırakılıp sonradan imha edilen –altısı dışında– bütün silahlar Suvla’dan (Anafartalar’dan) ve
Anzak’tan hiç kuşkulanmayan Türklerin burnunun dibinde gemiye bindirildi.”
Fotoğraf altı yazıları: “(Üstte) Denişaşırı Kuvvetlerin Gelibolu’da yiğitçe savaşan ve en son ayrılan olmak için kıyamet
koparan yürekli askerleri: Avustralyalılar Anzak tahliyesinden hemen önce bir Türk siperine hücum ediyorlar. / (Alt solda)
Muhteşem tahliyeden iki gün önce Suvla Koyu’ndaki Batı plajından bir sahne: Hepsi hazırlıkta. / (Alt ortada) Askerlerin
fiilî tahliyesinden 24 saat önce çekilmiş bir fotoğraf: Suvla Batı Plajı. / (Alt solda) Büyük tahliyeden iki gün önce W plajında
yoğun bir sahne: Lancashire Çıkarması’nca ölümsüzleştirilen Helen Burnu yakınındaki nokta.”
The Illustrated London News, 12.02.1916

524